Przejdź do treści głównej
Agriculture and rural development

Przejrzystość rynku

Cele przejrzystości rynku

Brak przejrzystości rynku i asymetria w dostępie do informacji mogą prowadzić do powstania nieefektywnych rynków i zapewniać nieproporcjonalną przewagę podmiotom, które mają dostęp do najbardziej dokładnych danych. Dlatego też UE dostarcza obecnie informacji na temat cen i innych informacji rynkowych dotyczących wielu produktów rolnych.

Chociaż UE dostarcza obszernych informacji na temat cen producentów rolnych i cen detalicznych, mniej informacji dostępnych jest na temat cen na pośrednich etapach łańcucha dostaw żywności.

Informowanie o etapach pośrednich zwiększy efektywność rynkową, umożliwi podejmowanie lepszych decyzji biznesowych i zwiększy zaufanie pomiędzy zainteresowanymi podmiotami na każdym etapie łańcucha dostaw żywności. Łatwy i szybki dostęp do informacji o rozwoju sytuacji na rynku jest również ważny, aby europejscy producenci żywności mogli skutecznie konkurować na rynkach światowych. Skorzystają na tym w szczególności mniejsze podmioty gospodarcze, które nie mają dostępu do tych informacji ze źródeł prywatnych.

1 października 2019 r. Komisja przyjęła nowe środki regulacyjne, aby poprawić przejrzystość rynku w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych.

Przejrzystość rynku w praktyce

Rozporządzenie obejmuje sektory mięsa, jaj, przetworów mlecznych, owoców i warzyw, roślin polowych, cukru i oliwy z oliwek.

Rozszerza ono zakres istniejących systemów i procedur gromadzenia danych, zapewniając nowe informacje na temat dalszych etapów łańcucha dostaw żywności.

Dane te pomogą wszystkim podmiotom gospodarczym – w tym rolnikom i organizacjom producentów rolnych oraz małym i średnim przedsiębiorstwom – w obserwacji tendencji rynkowych na różnych etapach łańcucha oraz w ocenie ich wpływu.

Każde państwo UE jest odpowiedzialne za gromadzenie danych dotyczących cen i danych rynkowych. Aby zmniejszyć obciążenia administracyjne, Komisja zaleca, aby gromadzenie danych nie obejmowało małych i średnich przedsiębiorstw. Kraje UE przekazują dane Komisji, która udostępnia informacje na swoim portalu danych rolno-spożywczych i poprzez centra monitorowania rynku UE. Informacje przekazywane przez państwa UE muszą być dokładne i aktualne. Odpowiedzi na szereg częstych zapytań dotyczących przejrzystości rynku można znaleźć w dokumencie Komisji: często zadawane pytania.

Analiza ekonomiczna i konsultacje publiczne

Harmonogram konsultacji

  1. Luty 2019 r.
    Konferencja zainteresowanych stron na temat przejrzystości rynku w łańcuchu dostaw żywności

    Komisja przedstawiła zainteresowanym stronom wyniki swojej analizy ekonomicznej oraz możliwości poprawy przejrzystości rynku w łańcuchu dostaw żywności. Konferencja miała na celu zgromadzenie informacji zwrotnych od zainteresowanych stron zanim zostaną podjęte kolejne kroki.

  2. Wrzesień 2018 r.
    Warsztaty z udziałem grupy ekspertów ds. zagadnień horyzontalnych dotyczących wspólnej polityki rolnej i grupy dialogu obywatelskiego

    Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich zgromadziła delegatów z państw UE (grupa ekspertów ds. zagadnień horyzontalnych dotyczących WPR) oraz organizacje zainteresowanych stron (grupa dialogu obywatelskiego ds. wspólnej polityki rolnej) w celu omówienia mocnych i słabych stron obecnego systemu przejrzystości rynku oraz zastanowienia się nad potrzebą wprowadzenia ulepszeń w sektorowych łańcuchach dostaw żywności.

  3. Maj 2018 r.
    Warsztaty z udziałem ekspertów ze Wspólnego Centrum Badawczego oraz z DG ds. Rolnictwa

    Wspólne Centrum Badawcze (JRC) oraz Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Komisji Europejskiej zorganizowały warsztaty z udziałem naukowców, ekspertów z branży oraz organizacji krajowych i międzynarodowych. Celem warsztatów było dokonanie oceny zakresu i charakteru ewentualnych działań UE na rzecz poprawy funkcjonowania sektorowych łańcuchów żywnościowych poprzez zwiększenie przejrzystości rynku.

  4. Sierpień 2017 r.

    Otwarte konsultacje publiczne

    Konsultacje w sprawie inicjatywy na rzecz poprawy funkcjonowania łańcucha dostaw żywności składały się z trzech ankiet. W konsultacjach mogły wziąć udział osoby prywatne i organizacje.

  5. Lipiec 2017 r.

    Wstępna ocena skutków

    We wstępnej ocenie skutków przeanalizowano ewentualne działania, jakie mogłaby podjąć Komisja w celu zwiększenia przejrzystości rynku. Następnie przeanalizowano kwestie gospodarcze, społeczne i przekrojowe, które mogłyby spowodować takie działania.

Grupa Zadaniowa ds. Rynków Rolnych

Rozporządzenie w sprawie przejrzystości rynku było odpowiedzią na zalecenia Grupy Zadaniowej ds. Rynków Rolnych – niezależnej grupy ekspertów powołanej w celu rozważenia sposobów zwiększenia siły producentów na rynkach rolno-spożywczych. Stwierdziła ona, że zmniejszenie asymetrii informacyjnej w łańcuchu dostaw miałoby pozytywny wpływ na konkurencję, w szczególności w odniesieniu do mniejszych producentów.

Współpraca i doradztwo specjalistyczne

W ramach nowego rozporządzenia Komisja przeprowadzi konsultacje z państwami UE, zainteresowanymi stronami i niezależnymi ekspertami, aby monitorować stosowanie rozporządzenia, najlepsze praktyki i nowe rozwiązania w dziedzinie przejrzystości rynku. Rozporządzenie będzie również przedmiotem dyskusji w ramach stałych prac Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych.

Cyfryzacja a przejrzystość rynku rolnego

Komisja opublikowała sprawozdanie na temat tego, w jaki sposób technologia przyczynia się do większej przejrzystości rynku. W sprawozdaniu wyjaśniono, w jaki sposób nowe rozwiązania technologiczne mogłyby znacznie przyczynić się do poprawy informacji na temat rynków rolno-spożywczych UE. Omówione aspekty uwzględniają możliwe usprawnienia dotyczące: 

  • aktualności oraz jakości gromadzonych danych;
  • zmniejszenia obciążeń administracyjnych i kosztów związanych z gromadzeniem i zatwierdzaniem danych.

Wprowadzenie takich usprawnień wymagałoby jednak ścisłej koordynacji między Komisją a wszystkimi państwami UE oraz znacznych inwestycji w technologie. Wymagałoby również dalszych wysiłków na rzecz opracowania wiarygodnych mechanizmów zarządzania danymi i wymiany danych w sektorze rolno-spożywczym i z innymi sektorami.

Dokumenty

  • 8 GRUDNIA 2022
Frequently asked questions on market transparency – on general issues, and 2022 stocks and seeds amendments
  • 8 GRUDNIA 2022
Frequently asked questions on market transparency – implementation
  • 8 GRUDNIA 2022
Frequently asked questions on market transparency – Regulation context, content, and impact
  • 19 LISTOPADA 2020
Implementation – technical specifications: animal products
  • 19 LISTOPADA 2020
Implementation – technical specifications: arable crops
  • 19 LISTOPADA 2020
Implementation – technical specifications: fat filled powder
  • 19 LISTOPADA 2020
Implementation – technical specifications: fruit and vegetables