Wspólna polityka rolna a zrównoważony rozwój społeczny w UE
Rolnictwo zapewnia utrzymanie rolnikom i ich rodzinom w całej UE, jak również wspiera całe społeczeństwo poprzez usługi podstawowe. W szczególności rolnictwo przyczynia się do rozwoju społecznego przez:
- zapewnianie ludziom żywności i innych podstawowych materiałów
- pełnienie roli trzonu gospodarczego społeczności wiejskich.
Wspólna polityka rolna (WPR) zapewnia rolnikom możliwość świadczenia tych usług w perspektywie długoterminowej poprzez dążenie do osiągnięcia zrównoważenia gospodarczego rolnictwa. Środki gospodarcze WPR to również przepisy sprzyjające włączeniu społecznemu, takie jak wsparcie dla małych gospodarstw rolnych i płatności redystrybucyjne.
Działania w zakresie ochrony środowiska w ramach WPR mają również sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi społecznemu. Wspierane są projekty w zakresie gospodarowania i inwestycje korzystne dla środowiska, przez co WPR umożliwia wszystkim rolnikom ochronę zasobów naturalnych i różnorodności biologicznej dla dobra całego społeczeństwa. Jest to podstawowa usługa, która w przeciwnym wypadku nie byłaby wynagrodzona na wolnym rynku.
Ponadto dzięki różnym strategiom i działaniom ukierunkowanym konkretnie na bezpieczeństwo żywnościowe i wsparcie społeczności wiejskich WPR sprawia, że rolnictwo może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju na wszystkich poziomach społecznych.
Produkcja bezpiecznej i zrównoważonej żywności
Bezpieczeństwo żywnościowe jest centralnym elementem UE. Wczesnym celem WPR, jednej z pierwszych i największych polityk UE, było zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego po II wojnie światowej.
Strategia „od pola do stołu” odzwierciedla te wczesne cele UE, wyznaczając drogę ku zrównoważonemu systemowi żywnościowemu w UE. System ten zaspokoi potrzeby rosnącej liczby ludności i zapewni produkcję żywności zgodną z wysokimi standardami zdrowotnymi, środowiskowymi i etycznymi.
Aby pomóc rolnictwu w zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa, WPR dąży do wydajnej produkcji żywności i osiągnięcia maksymalnych korzyści dla rolników, konsumentów i środowiska przez:
- transformację metod produkcji i systemów zarządzania w celu ograniczenia stosowania pestycydów i nawozów oraz jak najlepszego wykorzystania rozwiązań opartych na przyrodzie oraz innowacjach technologicznych i cyfrowych
- zapewnienie szerokiego wachlarza działań wspierających, które zwiększają dochody gospodarstw rolnych i poprawiają ich konkurencyjność
- finansowanie działań informacyjnych i promocyjnych mających informować konsumentów o rolnictwie UE i wytwarzanej przez nie bezpiecznej i zrównoważonej żywności.
Odporne społeczności wiejskie
Rolnictwo jest trzonem społeczności wiejskich w całej UE. Społeczności te stoją w obliczu szeregu wyzwań, takich jak starzenie się społeczeństwa i słabo rozwinięta infrastruktura, a także brak usług i możliwości zatrudnienia.
Poprawie odporności społeczności wiejskich służą między innymi następujące elementy WPR:
- polityka rozwoju obszarów wiejskich nakierowana na włączenie społeczne, tworzenie i dywersyfikację miejsc pracy oraz rozwój infrastruktury wiejskiej, np. zwiększenie zasięgu sieci szerokopasmowych
- programy rozwoju obszarów wiejskich obejmujące również wsparcie metodą LEADER, która skupia społeczności wiejskie w celu opracowania lokalnych strategii rozwoju i zarządzania nimi w sposób pozwalający sprostać wyzwaniom
- dodatkowe wsparcie dla rolników na obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, które ma pomagać w łagodzeniu negatywnych społeczno-gospodarczych skutków porzucania gruntów rolnych, oraz specjalne płatności dla młodych rolników zachęcające do wymiany pokoleń i trwałości populacji wiejskiej
- wspólne ramy monitorowania i oceny, za pomocą których (CMEF) Komisja gromadzi kompleksowe wskaźniki społeczno-gospodarcze dotyczące obszarów wiejskich, zapewniając oparte na danych rozwiązania najważniejszych problemów społecznych, takich jak wyludnienie, ubóstwo i bezrobocie.
WPR uznaje i promuje również związki między społecznościami wiejskimi a środowiskiem wiejskim. Środki, które chronią krajobraz, dziką faunę i florę oraz zasoby naturalne, takie jak czyste powietrze i rzeki, to nie tylko korzyści dla rolnictwa i środowiska: przyczyniają się one również do poprawy jakości życia na obszarach wiejskich, a także otwierają możliwości prowadzenia działalności rekreacyjnej i turystyki, również służące wsparciu społeczności wiejskich.
Rola wiedzy i innowacji
Wiedza, badania naukowe i innowacje mogą poprawić żywotność obszarów wiejskich i zapewnić dynamiczną przyszłość społecznościom wiejskim:
- polityka rozwoju obszarów wiejskich wspiera innowacje na obszarach wiejskich przez europejskie partnerstwo innowacyjne w dziedzinie rolnictwa (EIP-AGRI) i inicjatywy takie jak inteligentne wsie
- badania naukowe i innowacje w dziedzinach takich jak dynamika i polityka obszarów wiejskich i rolnictwa oraz rozwój kapitału ludzkiego i promowanie systemów innowacji poprawiają odporność społeczności wiejskich i odgrywają ważną rolę w stymulowaniu ekologicznego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu
- badania naukowe i innowacje są również ukierunkowane na takie dziedziny jak zrównoważone, innowacyjne łańcuchy wartości o obiegu zamkniętym dla produktów spożywczych i niespożywczych, ekologiczne podejścia do rolnictwa oraz rolnictwo cyfrowe, które ułatwiają osiągnięcie bezpieczeństwa żywnościowego bez dodatkowych obciążeń dla środowiska
- cele WPR w zakresie produkcji żywności są również wspierane przez Wspólne Centrum Badawcze, jednostkę naukową Komisji Europejskiej, która prowadzą badania w dziedzinie rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego.
