Rolnictwo w procesie rozszerzenia UE

Rola rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich

Rolnictwo jest jedną z najbardziej złożonych, delikatnych i ważnych kwestii związanych z rozszerzeniem ze względu na:

• jego znaczną wielkość (udział w PKB i duży odsetek ludności aktywnej zawodowo w rolnictwie) oraz
• strukturalne braki (produkcja rolna całkowicie i częściowo na własne potrzeby).

Eksperci Komisji Europejskiej w dziedzinie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich udzielają krajom kandydującym i potencjalnym krajom kandydującym pomocy i wskazówek w przygotowaniach do przystąpienia do UE, szczególnie pod kątem wspólnej polityki rolnej (WPR) i rozwoju obszarów wiejskich.

Warunki dotyczące sektora rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich

Kluczowe znaczenie mają dwa zestawy kryteriów:

Aspekty ekonomiczne

• Funkcjonująca gospodarka rynkowa, oparta na jasnych prawach własności, funkcjonujących rynkach, liberalizacji cen i stabilności makroekonomicznej
• Zdolność do radzenia sobie z presją konkurencyjną i siłami rynkowymi w obrębie UE oraz w związku z importem produktów rolnych i spożywczych

Normy UE

• Odpowiednie zdolności administracyjne urzędów ds. rolnictwa, w szczególności w dziedzinie opracowywania, analizy i wdrażania polityki rolnej oraz wypłacania wsparcia i jego kontroli
• Odpowiednie zdolności administracyjne w zakresie opracowywania i wdrażania przedakcesyjnych środków rozwoju obszarów wiejskich
• Dostosowanie ustawodawstwa i stworzenie zdolności administracyjnych w dziedzinie rolnictwa ekologicznego, polityki jakości i innych aspektów horyzontalnych
• Na poziomie rynku – ustanowienie mechanizmów rynkowych, w tym norm handlowych, sprawozdawczości cenowej, zarządzania kwotami, organizacji producentów i środków wspierania rynku takich jak interwencje publiczne i środki nadzwyczajne

Negocjacje akcesyjne

Negocjacje akcesyjne w dziedzinie rolnictwa koncentrują się na procedurach przyszłego wsparcia w ramach WPR (płatności bezpośrednie, rozwój obszarów wiejskich itp.) i na potrzebie wprowadzenia środków przejściowych ułatwiających integrację z UE, z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań sektora rolnictwa w każdym kraju.

Duża liczba wiążących przepisów oraz ich skuteczne egzekwowanie przez sprawną administrację publiczną mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania WPR.

Obejmuje to przepisy mające zastosowanie do systemów zarządzania, takich jak agencja płatnicza i zintegrowany system zarządzania i kontroli, a także zdolność do wdrażania systemów wsparcia WPR.

Członkostwo w UE wymaga włączenia wielu produktów rolnych, w tym roślin uprawnych, cukru, produktów zwierzęcych i upraw specjalistycznych, do wspólnej organizacji rynku.

Więcej informacji

Droga do członkostwa

Wspólna organizacja rynków produktów rolnych

Proces stabilizacji i stowarzyszenia

W procesie stabilizacji i stowarzyszenia określa się wspólne cele polityczne i gospodarcze, wspierane przez instrumenty umowne, gospodarcze i finansowe w celu wzmocnienia reform i wsparcia procesu transformacji na Bałkanach Zachodnich.

Dwa główne instrumenty, które pomagają UE w zapewnieniu stabilizacji i stopniowego dostosowania systemów krajów kandydujących do unijnych systemów gospodarczych i prawnych to:

• układy o stabilizacji i stowarzyszeniu, w tym preferencje handlowe;
• Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA)

Kraje kandydujące

Status krajów kandydujących ma dziewięć krajów: Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Gruzja, Macedonia Północna, Mołdawia, Serbia, Turcja i Ukraina.

Więcej informacji o krajach kandydujących

Potencjalne kraje kandydujące

Kosowo ma status „potencjalnego kraju kandydującego”.

Więcej informacji o potencjalnych krajach kandydujących

Ocena wpływu rozszerzenia na rolnictwo

Rozszerzenie to długotrwały proces uzależniony od postępów krajów kandydujących. Nie ma pewności co do tego, kiedy i w jaki sposób kraje kandydujące przystąpią do UE, dlatego warto zastanowić się nad możliwym wpływem rozszerzenia na rolnictwo. Komisja rozpoczęła proces konsultacji z ekspertami zewnętrznymi w formie warsztatów wewnętrznych w celu zebrania danych i uwag na temat potencjalnych skutków rozszerzenia dla konkretnych obszarów. Poniżej przedstawiono podsumowanie dyskusji przeprowadzonych podczas warsztatów technicznych oraz prezentacje uczestniczących w nich ekspertów:

• Warsztaty na temat produkcji rolnej i handlu produktami rolnymi (4 lipca 2024 r.)