De rol van landbouw en plattelandsontwikkeling

Bij de toetreding van nieuwe lidstaten tot de EU is landbouw een van de meest complexe, gevoelige en kritieke onderhandelingspunten. Dat komt door:

• de omvang van de sector (in termen van het bbp en het aandeel van de bevolking dat erin actief is)
• de structurele tekortkomingen ervan (zelfvoorzienings- en semi-zelfvoorzieningslandbouw)

Experts van de Europese Commissie op het gebied van landbouw en plattelandsontwikkeling ondersteunen en adviseren kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten zodat zij zich kunnen voorbereiden op het EU-lidmaatschap, met name op het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en de plattelandsontwikkeling.

Voorwaarden

Er moet aan twee soorten voorwaarden worden voldaan.

Economische condities

• Een functionerende markteconomie met duidelijke eigendomsrechten, goed werkende markten, geliberaliseerde prijzen en macro-economische stabiliteit.
• Het vermogen om concurrentiedruk en marktkrachten op te vangen die binnen de EU ontstaan of die het gevolg zijn van de invoer van landbouwproducten en levensmiddelen van buiten de EU.

EU-normen

• Voldoende bestuurlijke capaciteit van de landbouwautoriteiten, vooral wat betreft beleidsontwikkeling, -analyse en -uitvoering, en subsidiebetaling en controle.
• Voldoende bestuurlijke capaciteit voor het formuleren en uitvoeren van de pretoetredingsmaatregelen voor plattelandsontwikkeling en de latere EU-programma’s voor plattelandsontwikkeling.
• Aanpassing van de wetgeving en opbouw van bestuurlijke capaciteit voor biologische landbouw, kwaliteitsbeleid en andere horizontale aspecten.
• Op het niveau van de markten, invoering van marktmechanismen, waaronder handelsnormen, prijsrapportage, contingentbeheer, producentenorganisaties en overheidsingrijpen.

Toetredingsonderhandelingen

Toetredingsonderhandelingen over landbouw gaan over de procedures voor toekomstige rechtstreekse betalingen, steun voor plattelandsontwikkeling en overgangsmaatregelen die de integratie in de EU mogelijk maken, gelet op de specifieke omstandigheden voor de landbouwsector in elk land.

Voor een goede werking van het GLB moeten er heel wat bindende afspraken worden vastgelegd, waaraan efficiënte overheidsdiensten strikt de hand moeten houden.

Zo moeten er wettelijke regels komen voor beheersystemen, waaronder een betaalorgaan en een geïntegreerd beheers- en controlesysteem, maar moet er ook worden gezorgd voor de capaciteit om de ontwikkelingsmaatregelen voor het platteland uit te voeren.

Lid worden van de EU betekent ook dat een reeks landbouwproducten, zoals landbouwgewassen, suiker, dierlijke producten en gespecialiseerde gewassen, moeten worden opgenomen in de gemeenschappelijke marktordening.

Meer informatie

Lid worden van de EU

Gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten

Het stabilisatie- en associatieproces

Voor het stabilisatie- en associatieproces worden gemeenschappelijke politieke en economische doelstellingen vastgesteld. Met behulp van contractuele, economische en financiële instrumenten worden hervormingen doorgevoerd om de overgang op de Westelijke Balkan in goede banen te leiden.

De twee belangrijkste instrumenten waarmee de EU de economieën en rechtsstelsels van de Balkanlanden geleidelijk stabiliseert en op één lijn brengt met haar eigen systemen, zijn:

• stabilisatie- en associatieovereenkomsten, waaronder ook handelspreferenties vallen
• Het Instrument voor pretoetredingssteun (IPA)

Kandidaat-lidstaten

Albanië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Turkije zijn de vijf landen die officieel kandidaat-lidstaat zijn.

Meer informatie over kandidaat-lidstaten

Potentiële kandidaat-lidstaten

Bosnië en Herzegovina en Kosovo hebben de status van potentiële kandidaat-lidstaat.

Meer informatie over potentiële kandidaat-lidstaten