Zintegrowany system zarządzania i kontroli (ZSZiK)

Cele zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli

Zintegrowany system zarządzania i kontroli (ZSZiK):

• służy do monitorowania i kontrolowania przez państwa UE wszystkich interwencji obszarowych i z tytułu zwierząt w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) oraz do zarządzania tymi interwencjami (w tym płatnościami bezpośrednimi oraz interwencjami obszarowymi i z tytułu zwierząt w ramach rozwoju obszarów wiejskich)
• zapewnia dostępność kompleksowych i porównywalnych danych w całej UE.

Monitorowanie polityki rolnej, polityki środowiskowej i polityki klimatycznej pomaga śledzić wpływ WPR, jej efektywność środowiskową i postępy w realizacji celów UE. Opiera się ono na wielu źródłach danych, w tym: danych i prognozach meteorologicznych, istniejących mapach i statystykach, informacjach dotyczących położenia i danych z teledetekcji.

Ten system informatyczny zwiększa również pełne i bezpłatne wykorzystanie otwartych danych i informacji gromadzonych przez satelity Sentinel systemu Copernicus i usługi w ramach tego programu. Ustanawiając swoje systemy zintegrowane, kraje UE muszą korzystać z odpowiednich technologii w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych i zapewnienia wydajności oraz skuteczności kontroli.

ZSZiK to istotny i wartościowy system monitorowania wyników WPR na lata 2023–2027. Dzięki niemu pozyskuje się od państw członkowskich UE dane potrzebne do rocznych sprawozdań z realizacji celów, których wymaga Komisja Europejska. System gwarantuje wiarygodność i weryfikowalność danych przedstawionych w tych rocznych sprawozdaniach. Dane z systemu zintegrowanego są dostępne:

• do celów statystycznych UE  
• na potrzeby monitorowania postępów w realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu.

Kontrola pieniędzy podatników

ZSZiK sprzyja przestrzeganiu wymogów, ponieważ pomaga beneficjentom w składaniu prawidłowych wniosków o przyznanie pomocy. Umożliwia również państwom członkowskim:

• skuteczną ochronę interesów finansowych Unii

• realizację planów strategiczne WPR.

ZSZiK ma zastosowanie do interwencji WPR obszarowych i z tytułu zwierząt, finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). 

Główne elementy systemu zintegrowanego podlegają corocznej ocenie jakości przeprowadzanej przez państwa UE w ramach planów strategicznych WPR, której wyniki są przedstawiane Komisji. Oceny jakości mają na celu sprawdzenie, czy zintegrowane systemy państw UE spełniają swoją funkcję. 

System składa się z kilku cyfrowych i wzajemnie połączonych elementów oraz baz danych. Są to przede wszystkim:

• System identyfikacji działek rolnych wykorzystywany do prawidłowej identyfikacji wszystkich działek rolnych w państwach UE;

• Wniosek geoprzestrzenny umożliwiający beneficjentom wskazanie obszarów, w odniesieniu do których ubiegają się o pomoc, oraz, w stosownych przypadkach, integrujący system wniosków o przyznanie pomocy z tytułu zwierząt. Państwa UE mogą zdecydować się na ustanowienie systemu wniosków automatycznych wykorzystującego wnioski geoprzestrzenne i system wniosków o przyznanie pomocy z tytułu zwierząt.

• System monitorowania obszarów wykorzystywany do obserwacji, śledzenia i oceny działalności rolniczej. Dzięki zautomatyzowanemu procesowi i przeciwdziałaniu błędom, system monitorowania obszarów odciąża agencje płatnicze. Umożliwia on beneficjentom modyfikowanie wniosków po otrzymaniu wczesnego ostrzeżenia błędzie, a tym samym gwarantuje poprawność wniosków;

• System identyfikacji beneficjentów oraz, w stosownych przypadkach, system identyfikacji i rejestracji uprawnień do płatności;

• System kontroli i kar dla państw UE zapewniający legalność i prawidłowość płatności;

• System identyfikacji i rejestracji zwierząt w państwach UE, w których mają zastosowanie interwencje z tytułu zwierząt.

Dzięki ZSZiK obszary WPR i interwencje z tytułu zwierząt są zarządzane, kontrolowane i monitorowane w spójny sposób we wszystkich państwach UE. ZSZiK obejmuje zazwyczaj proces roczny, który rozpoczyna się od złożenia przez rolników elektronicznych wniosków o płatności w ramach WPR. Aby wspierać rolników w tym procesie, administracje krajowe muszą dostarczyć im z góry uzupełnione formularze zawierające informacje, które rolnicy mogą potwierdzić, skorygować lub uzupełnić.

Następnie administracje krajowe sprawdzają, czy rolnicy spełniają warunki otrzymania płatności w ramach WPR. Odbywa się to w drodze kontroli administracyjnej wniosków o przyznanie pomocy, monitorowania działań za pośrednictwem systemu monitorowania obszarów (AMS) oraz, w przypadku działań niepodlegających monitorowaniu, kontroli w wybranych gospodarstwach rolnych.

Płatności dla rolników są realizowane z uwzględnieniem wszelkich ustaleń wynikających z kontroli administracyjnych, monitorowania działań i kontroli w gospodarstwach. Oprócz tego administracja krajowa aktualizuje z góry uzupełnione wnioski o przyznanie pomocy na kolejny rok o informacje zgromadzone w trakcie procesu z roku bieżącego.

Państwa UE wykorzystują ZSZiK również w celu zapewnienia, aby rolnicy przestrzegali surowszych wymogów i norm warunkowości WPR, które obejmują wymogi podstawowe w zakresie zarządzania oraz normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska.

Zasady dotyczące ustanowienia i utrzymania ZSZiK określono w:

• rozporządzeniu (UE) 2021/2116 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej

• rozporządzeniu delegowanym (UE) 2022/1172 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej oraz stosowania i obliczania wysokości kar administracyjnych w związku z warunkowością

• rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2022/1173 ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej.