Kontekst prac grupy zadaniowej
We wrześniu 2018 r. przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker wydał komunikat w sprawie Sojuszu Afryka–Europa na rzecz zrównoważonych inwestycji i tworzenia miejsc pracy. Zawarto w nim kwestię zwiększenia zaangażowania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w Afryce poprzez wzmocnienie współpracy i dialogu z Unią Afrykańską (UA).
W tym kontekście utworzono grupę zadaniową ds. obszarów wiejskich w Afryce (TFRA), która ma doradzać Komisji w kwestii tego, jak najlepiej przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy w sektorze rolno-spożywczym i gospodarce wiejskiej w Afryce.
Jedenastu członków TFRA dysponuje wiedzą fachową w dziedzinie rolnictwa, agrobiznesu i przemysłu rolnego (zwłaszcza w sprawach związanych z sektorem rolno-spożywczym w Afryce), jak również w dziedzinie handlu, polityki rozwojowej i kwestii związanych z migracją. Członkowie TFRA mieli następujące zadania:
- doradzanie na temat tego, w jaki sposób można przyspieszyć oczekiwane rezultaty poprzez lepszą koordynację z istniejącymi inicjatywami, aby pobudzić inwestycje publiczne i prywatne w afrykańskie rolnictwo, agrobiznes i rozwój rolno-przemysłowy
- analizowanie sposobów dzielenia się wiedzą ogólną i fachową zdobytą w ramach realizacji europejskiej polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich w celu rozwijania możliwości zatrudnienia i działalności dochodowej na obszarach wiejskich w Afryce
- określanie strategii propagowania i priorytetowego traktowania polityki rolnej i reformy regulacyjnej w państwach afrykańskich (zgodnie z programem rozwoju afrykańskiego rolnictwa i deklaracją z Malabo) oraz ułatwianie odpowiedzialnych inwestycji sektora prywatnego w afrykańskie rolnictwo, agrobiznes, tak aby zwiększyć wymianę handlową wewnątrz Afryki oraz eksport z państw afrykańskich
- określanie strategii wspierania afrykańskich młodych ludzi pracujących w rolnictwie, agrobiznesie i przemyśle rolnym.
Sprawozdanie końcowe z 2019 r.
W marcu 2019 r. TFRA wydała sprawozdanie końcowe z propozycjami dotyczącymi strategii i polityk na rzecz transformacji obszarów wiejskich w Afryce. W ramach tych propozycji przedstawiono wykorzystanie współpracy między Afryką a Europą, jak również przyczynienie się w znacznym stopniu do realizacji wspólnej strategii Afryka–UE, Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju ONZ.
W sprawozdaniu TFRA wezwano do utworzenia innowacyjnego partnerstwa na rzecz rozwoju sektora rolno-spożywczego i gospodarki wiejskiej w Afryce, działającego na trzech poziomach: między ludźmi, między przedsiębiorstwami, między administracjami.
W sprawozdaniu przedstawiono cztery strategiczne obszary działań średnio- i długoterminowych na rzecz transformacji rolnictwa i gospodarki wiejskiej w Afryce:
- podejście terytorialne dotyczące tworzenia miejsc pracy i wzrostu dochodów
- zrównoważona gospodarka gruntami i zasobami naturalnymi oraz działanie na rzecz klimatu
- wspieranie zrównoważonej transformacji afrykańskiego rolnictwa
- rozwój przemysłu spożywczego i rynków żywnościowych w Afryce.
TFRA zaproponowała sześć inicjatyw krótko- i średnioterminowych, aby rozpocząć współpracę w ramach tych obszarów działań:
Wspieranie zarządzania obszarami wiejskimi i innowacyjnego lokalnego programu działań opartego na rozwoju terytorialnym
Uwzględnienie zrównoważenia środowiskowego oraz wspieranie działań na rzecz klimatu
Uruchomienie opartej na wiedzy, innowacji i tworzeniu sieci kontaktów inicjatywy służącej transformacji rolnictwa i obszarów wiejskich
Poprawienie dostępu małych i średnich przedsiębiorstw rolnych i spożywczych do finansowania prywatnego oraz unijnych instrumentów współpracy
Zintensyfikowanie rozwoju zrównoważonego łańcucha wartości, integracji regionalnej i handlu między regionami
Dzielenie się nawzajem europejską i afrykańską wiedzą fachową w dziedzinie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich
Sprawozdanie
Pełne sprawozdanie końcowe z działań grupy zadaniowej ds. obszarów wiejskich w Afryce, opublikowane w marcu 2019 r.
Konsultacje publiczne
W maju 2019 r. rozpoczęto konsultacje publiczne w celu zebrania opinii zainteresowanych stron na temat sprawozdania i zaleceń. Wyniki konsultacji opublikowano w grudniu 2019 r.
Zaktualizowane sprawozdanie z 2020 r.
W sierpniu 2020 r. TFRA zaktualizowała swoje zalecenia, aby uwzględnić skutki pandemii COVID-19 i zmiany w polityce klimatycznej UE wprowadzone przez Europejski Zielony Ład.
W zaktualizowanym sprawozdaniu podkreślono, że bezpieczeństwo żywnościowe i żywieniowe nabrało tak istotnego znaczenia z politycznego, gospodarczego i społecznego punktu widzenia, że na nim należy skoncentrować wszystkie przyszłe działania polityczne i plany. Wnioski te TFRA wykorzystała do stworzenia zestawu krótko- i długoterminowych zaleceń, które zdaniem członków grupy odpowiadają nowej rzeczywistości powstałej w wyniku pandemii COVID-19.
W przypadku działań krótkoterminowych TFRA zaleca, aby UA i UE podjęły się realizacji trzech bardzo istotnych priorytetów politycznych:
- zadziałanie w kwestii naglących potrzeb najbardziej narażonych społeczności afrykańskich dotkniętych skutkami COVID-19 i, w niektórych państwach i regionach, przez plagę szarańczy
- stworzenie podstaw długoterminowych zrównoważonych systemów żywnościowych w Afryce poprzez wzmocnienie odporności lokalnych systemów żywnościowych i gospodarki wiejskiej
- nadanie nowego priorytetu politycznego działaniom w dziedzinie klimatu poprzez zaangażowanie się w sojusz na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu w Afryce oraz uzgodnienie wczesnych etapów realizacji tego sojuszu.
Zaktualizowane zalecenia omówiono na szczycie ministrów rolnictwa UA-UE w czerwcu 2021 r.
W czerwcu 2019 r. UA i UE zainicjowały plan działania na rzecz transformacji rolnictwa w oparciu o zalecenia zawarte w sprawozdaniu wykonawczym grupy zadaniowej ds. obszarów wiejskich w Afryce.
