Χώρες διεύρυνσης

Εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων με τις χώρες διεύρυνσης

Η ΕΕ και οι χώρες διεύρυνσης διατηρούν ισχυρές εμπορικές σχέσεις.

Η ΕΕ έχει συνάψει με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων συμφωνίες σταθεροποίησης και σύνδεσης με τις οποίες θεσπίζεται ζώνη ελεύθερων συναλλαγών για μεταβατική περίοδο, η οποία πλέον έχει λήξει για όλες τις χώρες πλην του Κοσόβου. Οι συμφωνίες προβλέπουν την κατάργηση των δασμών και μη δασμολογικούς περιορισμούς στο διμερές εμπόριο και καλύπτουν όλα τα προϊόντα, με εξαίρεση ορισμένα γεωργικά και αλιευτικά προϊόντα τα οποία υπόκεινται σε μειωμένους δασμούς και/ή ποσοτικές παραχωρήσεις.

Το εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων με την περιοχή έχει διπλασιαστεί από το 2008 και η επέκταση του εμπορίου έχει ωφελήσει σε γενικές γραμμές τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων: σε διάστημα δέκα ετών, η περιοχή αύξησε τις εξαγωγές της προς την ΕΕ κατά ποσοστό άνω του 100 %, ενώ οι εξαγωγές της ΕΕ στην περιοχή παρουσίασαν μάλλον μέτρια αύξηση της τάξης του 52 %. Ωστόσο, συνολικά, η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας αγροδιατροφικών προϊόντων προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, εκτός από την περίπτωση της Σερβίας.

Επιπλέον, στο πλαίσιο των αυτόνομων εμπορικών μέτρων που έχουν χορηγηθεί στα Δυτικά Βαλκάνια από το 2000, οι χώρες αυτές εξακολουθούν να επωφελούνται από ορισμένες προτιμήσεις στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών τους με την ΕΕ. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται η δυνατότητα αναστολής των ειδικών δασμών που επιβάλλονται κανονικά στα οπωροκηπευτικά και η πρόσβαση σε συνολική ποσόστωση για τον οίνο μετά την εξάντληση των διμερών ποσοστώσεων οίνου των χωρών στο πλαίσιο των αντίστοιχων συμφωνιών σταθεροποίησης και σύνδεσης.

Στην περίπτωση της Τουρκίας, η ΕΕ έχει συνάψει ειδική συμφωνία για το εμπόριο γεωργικών προϊόντων τα οποία δεν καλύπτονται από την τελωνειακή ένωση μεταξύ αμφοτέρων των μερών.

Σχετικές πληροφορίες

Εμπόριο ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων

Εμπόριο ΕΕ–Τουρκίας

Χώρες

Αλβανία

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Αλβανίας διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Αλβανίας. Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης άρχισε να ισχύει την 1η Απριλίου 2009, αν και το τμήμα της συμφωνίας που αφορά το εμπόριο άρχισε να ισχύει μέσω ενδιάμεσης συμφωνίας από την 1η Δεκεμβρίου 2006.

Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης, με ορισμένες ήσσονος σημασίας εξαιρέσεις οι οποίες αφορούν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από την Αλβανία μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς την Αλβανία, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού της Αλβανίας (π.χ. γαλακτοκομικά προϊόντα, ορισμένα δημητριακά και ορισμένοι σπόροι δημητριακών για σπορά).

Η ΕΕ έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι της Αλβανίας, το οποίο συνίσταται κυρίως σε νερό, παρασκευάσματα διατροφής και προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εισάγει από την Αλβανία κυρίως φυτά, ντομάτες και ορισμένα λαχανικά.

Η συμφωνία διασφαλίζει την αμοιβαία προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων οίνων, οινοπνευματωδών ποτών και αρωματισμένων οίνων οι οποίες αναφέρονται στη συμφωνία.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Αλβανίας

Βοσνία-Ερζεγοβίνη

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης άρχισε να ισχύει την 1η Ιουνίου 2015, αν και το τμήμα της συμφωνίας που αφορά το εμπόριο εφαρμοζόταν ήδη μέσω ενδιάμεσης συμφωνίας από την 1η Ιουλίου 2008. Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης με ελάχιστες εξαιρέσεις και έχει ασύμμετρο χαρακτήρα. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης (π.χ. ζώντα ζώα, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, χυμοί φρούτων).

Η ΕΕ έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, το οποίο συνίσταται κυρίως σε βόειο κρέας, ζαχαρώδη παρασκευάσματα και παρασκευάσματα διατροφής. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εισάγει από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη κυρίως φρούτα, ακατέργαστα δέρματα και νερό.

Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης διασφαλίζει αμοιβαία προστασία για όλες τις γεωγραφικές ενδείξεις οι οποίες αναφέρονται στη συμφωνία.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Βοσνίας-Ερζεγοβίνης

Κόσοβο*

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και του Κοσόβου διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Κοσόβου, η οποία άρχισε να ισχύει την 1η Απριλίου 2016. Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης, με λίγες εξαιρέσεις οι οποίες αφορούν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από το Κόσοβο μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς το Κόσοβο, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού του Κοσόβου (π.χ. γαλακτοκομικά προϊόντα, ορισμένα φρούτα και λαχανικά και οίνος).

Η ΕΕ έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι του Κοσόβου, το οποίο συνίσταται κυρίως σε καπνό, νερό και παρασκευάσματα διατροφής. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εισάγει κυρίως ορισμένα φρούτα, νερό και ακατέργαστα δέρματα από το Κόσοβο.

Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης διασφαλίζει αμοιβαία προστασία για όλες τις γεωγραφικές ενδείξεις οι οποίες αναφέρονται στη συμφωνία.

^{*Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με την απόφαση 1244/99 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη Διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.}

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Κοσόβου

Μαυροβούνιο

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και του Μαυροβουνίου διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Μαυροβουνίου, η οποία άρχισε να ισχύει την 1η Μαΐου 2010, αν και το τμήμα της εν λόγω συμφωνίας σχετικά με το εμπόριο άρχισε να ισχύει μέσω ενδιάμεσης συμφωνίας από την 1η Ιανουαρίου 2008. Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης, με ελάχιστες εξαιρέσεις οι οποίες αφορούν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από το Μαυροβούνιο μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς το Μαυροβούνιο, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού του Μαυροβουνίου (π.χ. κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, ορισμένα φρούτα και λαχανικά).

Η ΕΕ έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι του Μαυροβουνίου, το οποίο συνίσταται κυρίως σε κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και παρασκευάσματα διατροφής. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εισάγει από το Μαυροβούνιο κυρίως λαχανικά (μανιτάρια), οίνο και έλαια.

Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης διασφαλίζει αμοιβαία προστασία για όλες τις γεωγραφικές ενδείξεις οι οποίες αναφέρονται στη συμφωνία.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Μαυροβουνίου

Βόρεια Μακεδονία

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Βόρειας Μακεδονίας διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Βόρειας Μακεδονίας. Η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης άρχισε να ισχύει την 1η Απριλίου 2004, αν και το τμήμα της συμφωνίας που αφορά το εμπόριο εφαρμοζόταν ήδη μέσω ενδιάμεσης συμφωνίας από την 1η Ιουνίου 2001. Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης, με ελάχιστες εξαιρέσεις οι οποίες αφορούν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από τη Βόρεια Μακεδονία μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Βόρεια Μακεδονία, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού της Βόρειας Μακεδονίας (π.χ. κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, ορισμένα φρούτα).

Η ΕΕ έχει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι της Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο συνίσταται κυρίως σε κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και ζώντα ζώα. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εισάγει από τη Βόρεια Μακεδονία κυρίως οπωροκηπευτικά, οίνο και καπνό.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Βόρειας Μακεδονίας

Σερβία

Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Σερβίας διέπονται από τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ–Σερβίας, η οποία άρχισε να ισχύει την 1η Σεπτεμβρίου 2013, ενώ το τμήμα της εν λόγω συμφωνίας που αφορά το εμπόριο εφαρμοζόταν ήδη μέσω ενδιάμεσης συμφωνίας από την 1η Ιανουαρίου 2009 από την πλευρά της Σερβίας και από την 1η Φεβρουαρίου 2010 από την πλευρά της ΕΕ. Η συμφωνία προβλέπει υψηλό επίπεδο ελευθέρωσης, με ελάχιστες εξαιρέσεις οι οποίες αφορούν περιορισμένο αριθμό γεωργικών προϊόντων. Βάσει της συμφωνίας, όλα τα γεωργικά προϊόντα τα οποία προέρχονται από τη Σερβία μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ άνευ δασμών, με εξαίρεση το βόειο κρέας, τη ζάχαρη και τον οίνο, που υπόκεινται σε προτιμησιακές δασμολογικές ποσοστώσεις. Όσον αφορά τις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Σερβία, ορισμένα προϊόντα δεν έχουν ελευθερωθεί πλήρως, αλλά επωφελούνται από μείωση του βασικού δασμού της Σερβίας (π.χ. κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, ορισμένα φρούτα και λαχανικά).

Η Σερβία έχει πλεόνασμα στο εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων έναντι της ΕΕ, το οποίο συνίσταται κυρίως σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και ζάχαρη. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εξάγει κυρίως κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και παρασκευάσματα διατροφής στη Σερβία.

Η συμφωνία διασφαλίζει αμοιβαία προστασία για όλες τις γεωγραφικές ενδείξεις που απαριθμούνται στη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ–Σερβίας

Τουρκία

Το 1996 η ΕΕ και η Τουρκία δημιούργησαν τελωνειακή ένωση στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης του 1963, η οποία όμως δεν καλύπτει τα γεωργικά προϊόντα. Οι σχέσεις όσον αφορά το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας διέπονται από τη συμφωνία ΕΕ–Τουρκίας περί της εμπορίας γεωργικών προϊόντων. Η συμφωνία τροποποιήθηκε το 2006 προκειμένου να ληφθεί υπόψη η διεύρυνση της ΕΕ το 2004 και, στη συνέχεια, τροποποιήθηκε εκ νέου το 2018 προκειμένου να ληφθεί υπόψη η αλλαγή του ορισμού της ποσόστωσης για το βόειο κρέας η οποία έχει χορηγηθεί στην ΕΕ.

Η συμφωνία έχει ασύμμετρο χαρακτήρα. Η Τουρκία επωφελείται από πλήρη κατάργηση των δασμών κατ’ αξία σε όλα τα γεωργικά προϊόντα εκτός από τα πλέον ευαίσθητα, τα οποία καλύπτονται από ποσοστώσεις. Οι προτιμήσεις της ΕΕ περιορίζονται στις ποσοστώσεις που αναφέρονται στη συμφωνία.

Η Τουρκία είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος της ΕΕ, καθώς αποτελεί τον 10ο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό για τα αγροδιατροφικά προϊόντα της ΕΕ και τον 8ο μεγαλύτερο προμηθευτή της (2019). Η Τουρκία έχει πλεόνασμα στο εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων με την ΕΕ, το οποίο συνίσταται κυρίως σε φρούτα, λαχανικά και σε παρασκευάσματα φρούτων και λαχανικών. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εξάγει στην Τουρκία κυρίως δημητριακά, βαμβάκι και παρασκευάσματα διατροφής.

Σχετικές πληροφορίες

Συμφωνία ΕΕ–Τουρκίας περί του καθεστώτος εμπορίας γεωργικών προϊόντων