Handel produktami rolno-spożywczymi z krajami objętymi procesem rozszerzenia
UE i kraje objęte procesem rozszerzenia utrzymują bliskie stosunki handlowe.
Z Bałkanami Zachodnimi UE zawarła układy o stabilizacji i stowarzyszeniu (SAA), ustanawiając strefę wolnego handlu na okres przejściowy, który obecnie zakończył się dla wszystkich państw oprócz Kosowa. W układach obejmujących wszystkie towary, z wyjątkiem niektórych produktów rolnych i produktów rybołówstwa, które podlegają obniżonym cłom lub koncesjom ilościowym, przewidziano zniesienie ceł i ograniczeń pozataryfowych w handlu dwustronnym.
Od 2008 r. handel produktami rolno-spożywczymi z tym regionem podwoił się, a ekspansja handlowa przyniosła ogólne korzyści krajom Bałkanów Zachodnich: w ciągu dziesięciu lat region zwiększył swój eksport do UE o ponad 100 proc., natomiast w przypadku eksportu UE do tego regionu odnotowano skromniejszy wzrost o 52 proc. Mówiąc jednak ogólnie, UE jest eksporterem netto produktów rolno-spożywczych do krajów Bałkanów Zachodnich, z wyjątkiem Serbii.
Ponadto w ramach autonomicznych środków handlowych przyznanych Bałkanom Zachodnim od 2000 r. kraje te nadal korzystają z pewnych preferencji w handlu z UE. Obejmuje to możliwość zawieszenia ceł specyficznych zwykle stosowanych w odniesieniu do owoców i warzyw oraz możliwość dostępu do globalnego kontyngentu na wino po wykorzystaniu dwustronnych kontyngentów na wino obowiązujących w poszczególnych państwach w ramach odpowiednich układów o stabilizacji i stowarzyszeniu.
W przypadku Turcji UE zawarła specjalną umowę dotycząca handlu produktami rolnymi, które nie są objęte unią celną między obiema stronami.
Dodatkowe informacje
Szczyt UE – Bałkany Zachodnie:
Stosunki handlowe między UE a Turcją
Państwa
Albania
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Albanią reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Albania. Układ ten rozpoczął obowiązywać z dniem 1 kwietnia 2009 r., a jego część dotycząca wymiany handlowej weszła w życie na mocy umowy przejściowej już 1 grudnia 2006 r.
W układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z pewnymi niewielkimi wyjątkami dotyczącymi ograniczonej liczby produktów rolnych. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Albanii mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Albanii, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Albanii (np. przetwory mleczne, niektóre zboża i niektóre nasiona zbóż).
UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Albanią, na którą składają się głównie wody, przetwory spożywcze oraz chleb i ciasto. W przeciwnym kierunku UE importuje z Albanii głównie rośliny, pomidory i niektóre warzywa.
Układ zapewnia wzajemną ochronę oznaczeń geograficznych win, napojów spirytusowych i win aromatyzowanych wymienionych w układzie.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Albanią
Bośnia i Hercegowina
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Bośnią i Hercegowiną reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Bośnia i Hercegowina. Układ ten wszedł w życie 1 czerwca 2015 r., a jego część dotycząca wymiany handlowej weszła w życie na mocy umowy przejściowej już 1 lipca 2008 r. W tym mającym asymetryczny charakter układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z bardzo nielicznymi wyjątkami. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Bośni i Hercegowiny mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Bośni i Hercegowiny, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Bośni i Hercegowiny (np. żywe zwierzęta, mięso, przetwory mleczne, soki owocowe).
UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Bośnią i Hercegowiną, na którą składają się głównie wołowina, wyroby cukiernicze i przetwory spożywcze. W przeciwnym kierunku UE importuje z Bośni i Hercegowiny głównie owoce, surowe skóry i wody.
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zapewnia wzajemną ochronę wszystkich wymienionych w nim oznaczeń geograficznych.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Bośnią i Hercegowiną
Kosowo*
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Kosowem reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Kosowo, który wszedł w życie 1 kwietnia 2016 r. W układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z kilkoma wyjątkami dotyczącymi ograniczonej liczby produktów rolnych. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Kosowa mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Kosowa, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Kosowa (np. przetwory mleczne, niektóre owoce i warzywa oraz wino).
UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Kosowem, na którą składają się głównie tytoń, wody i przetwory spożywcze. W przeciwnym kierunku UE importuje z Kosowa głównie niektóre owoce, wody oraz surowe skóry i skórki.
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zapewnia wzajemną ochronę wszystkich wymienionych w nim oznaczeń geograficznych.
*Użycie nazwy Kosowo nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Kosowem
Czarnogóra
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Czarnogórą reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Czarnogóra, który wszedł w życie 1 maja 2010 r., a jego część dotycząca wymiany handlowej weszła w życie na mocy umowy przejściowej już 1 stycznia 2008 r. W układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z bardzo nielicznymi wyjątkami dotyczącymi ograniczonej liczby produktów rolnych. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Czarnogóry mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Czarnogóry, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Czarnogóry (np. mięso, przetwory mleczne, niektóre owoce i warzywa).
UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Czarnogórą, na którą składają się głównie mięso, przetwory mleczne i przetwory spożywcze. W przeciwnym kierunku UE importuje z Czarnogóry głównie warzywa (grzyby), wino i oleje.
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zapewnia wzajemną ochronę wszystkich wymienionych w nim oznaczeń geograficznych.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Czarnogórą
Macedonia Północna
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Macedonią Północną reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Macedonia Północna. Układ ten wszedł w życie 1 kwietnia 2004 r., a jego część dotycząca wymiany handlowej weszła w życie na mocy umowy przejściowej już 1 czerwca 2001 r. W układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z bardzo nielicznymi wyjątkami dotyczącymi ograniczonej liczby produktów rolnych. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Macedonii Północnej mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Macedonii Północnej, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Macedonii Północnej (np. mięso, przetwory mleczne, niektóre owoce).
UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Macedonią Północną, na którą składają się głównie mięso, przetwory mleczne i żywe zwierzęta. W przeciwnym kierunku UE importuje z Macedonii Północnej głównie owoce, warzywa, wino i tytoń.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Macedonią Północną
Serbia
Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Serbią reguluje układ o stabilizacji i stowarzyszeniu UE–Serbia, który wszedł w życie 1 września 2013 r., a jego część dotycząca wymiany handlowej ma już zastosowanie na mocy umowy przejściowej po stronie Serbii od 1 stycznia 2009 r., a po stronie UE – od 1 lutego 2010 r. W układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z bardzo nielicznymi wyjątkami dotyczącymi ograniczonej liczby produktów rolnych. Na mocy układu wszystkie produkty rolne pochodzące z Serbii mogą być wprowadzane do UE bezcłowo, z wyjątkiem wołowiny, cukru i wina, które to produkty podlegają preferencyjnym kontyngentom taryfowym. Jeśli chodzi o eksport z UE do Serbii, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich obniżoną stawkę podstawową dla Serbii (np. mięso, przetwory mleczne, niektóre owoce i warzywa).
Serbia ma nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z UE, na którą składają się głównie owoce, warzywa, zboża i cukier. W przeciwnym kierunku UE eksportuje do Serbii głównie mięso, przetwory mleczne i przetwory spożywcze.
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zapewnia wzajemną ochronę wszystkich wymienionych w nim oznaczeń geograficznych.
Dodatkowe informacje
Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między UE a Serbią
Turcja
UE i Turcja utworzyły unię celną w 1996 r. w ramach układu o stowarzyszeniu z 1963 r., ale nie obejmuje ona produktów rolnych. Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Turcją reguluje umowa dotycząca handlu produktami rolnymi między UE a Turcją. Umowę zmieniono w 2006 r., aby uwzględnić rozszerzenie UE w 2004 r., a następnie ponownie w 2018 r. aby uwzględnić zmianę definicji w kontyngencie na wołowinę przyznanym UE.
Umowa ma asymetryczny charakter. Turcja korzysta z całkowitego zniesienia stawek celnych ad valorem na wszystkie produkty rolne z wyjątkiem produktów najwrażliwszych, które są objęte kontyngentami. Preferencje UE są ograniczone do kontyngentów wymienionych w umowie.
Turcja jest głównym partnerem handlowym UE – jest dziesiątym co do wielkości odbiorcą eksportu produktów rolno-spożywczych z UE i ósmym co do wielkości dostawcą (2019 r.). Turcja ma nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z UE, na którą składają się głównie eksportowane owoce i warzywa oraz przetwory z owoców i warzyw. W przeciwnym kierunku UE eksportuje do Turcji głównie zboża, bawełnę i przetwory spożywcze.
Dodatkowe informacje
Umowa dotycząca systemu handlu produktami rolnymi między UE a Turcją
