Ψηφιοποίηση της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών στην ΕΕ

Η ψηφιοποίηση της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών στην ΕΕ στηρίζει τον εκσυγχρονισμό, την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας. Προωθεί την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών και προσεγγίσεων που βασίζονται στα δεδομένα, ενισχύοντας παράλληλα την ευημερία των αγροτικών κοινοτήτων.

Η ψηφιοποίηση περιλαμβάνει την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών από τους γεωργούς και τις αγροτικές κοινότητες, καθώς και τη βελτίωση της πρόσβασης στη γνώση και την κατάρτιση. Σημαίνει επίσης τον εκσυγχρονισμό του τομέα όσον αφορά τις υποδομές και τη διακυβέρνηση. 

Η ψηφιοποίηση αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ θα ενδυναμώσει τους πολίτες με μια νέα γενιά τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών και των αγροτικών κοινοτήτων.

Η ψηφιοποίηση του ευρωπαϊκού γεωργικού τομέα θα επιφέρει μετασχηματιστική αλλαγή τόσο για τον γεωργικό τομέα της ΕΕ όσο και για τις αγροτικές περιοχές. Οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι τεχνολογίες δεδομένων έχουν τη δυνατότητα να φέρουν επανάσταση στη γεωργία συμβάλλοντας ώστε οι γεωργοί να εργάζονται με πιο αποτελεσματικό και βιώσιμο τρόπο.

Με τη συλλογή και την επεξεργασία πληροφοριών, την τεχνολογική αυτοματοποίηση και τη ρομποτοποίηση, μπορούν να συμβάλουν σε μια πιο βιώσιμη γεωργική παραγωγή. Μπορούν να αυξήσουν την αποδοτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, παρέχοντας καλύτερη προσβασιμότητα και συνδέσεις σύμφωνα με το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία διευκόλυνσης για όλους τους ειδικούς στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), ιδίως όσον αφορά τους οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, κλιματικούς και αγροτικούς στόχους.

Δημιουργώντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται για μια ανθρωποκεντρική ψηφιοποίηση. Αυτό θα γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών και θα δώσει τη δυνατότητα στους γεωργούς και στις αγροτικές κοινότητες να υιοθετήσουν και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τις ψηφιακές τεχνολογίες.

Βασικός στόχος της ΚΓΠ για την περίοδο 2023-27 είναι ο εκσυγχρονισμός της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών μέσω της προώθησης και της ανταλλαγής γνώσεων, καινοτομίας και ψηφιοποίησης.

Η ΚΓΠ προωθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ψηφιοποίηση της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών, όχι μόνο σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης αλλά και για τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης. Για πρώτη φορά, οι χώρες της ΕΕ έχουν σχεδιάσει στρατηγικές ψηφιοποίησης στο πλαίσιο των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΓΠ, διευκολύνοντας την πρόοδο της ψηφιοποίησης στη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές. Οι στρατηγικές αυτές είναι προσαρμοσμένες στη μοναδική κατάσταση κάθε χώρας. Διερευνούν τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών να ευθυγραμμίζονται με τους ειδικούς για την ΚΓΠ και τους εγκάρσιους στόχους και προσδιορίζουν τις απαιτήσεις για την προώθηση της υιοθέτησης και της βιώσιμης χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών.

Οι χώρες της ΕΕ εργάζονται επίσης για την εξεύρεση αμοιβαίων οφελών με άλλα μέσα και δράσεις πολιτικής, διασφαλίζοντας μια ολιστική προσέγγιση της ψηφιοποίησης. Με βάση το χαρτοφυλάκιο των μέτρων της ΚΓΠ που έχουν στη διάθεσή τους, οι χώρες της ΕΕ προωθούν στρατηγικά την ψηφιοποίηση, εστιάζοντας σε κρίσιμους τομείς όπως οι υποδομές, η κατάρτιση, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας ακριβείας.

Εργαλεία της ΚΓΠ για την ψηφιοποίηση

• Επενδύσεις, για παράδειγμα για ευρυζωνικές υπηρεσίες ή για την εγκατάσταση ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία, τη δασοκομία και τις αγροτικές περιοχές, όπως επενδύσεις στη γεωργία ακριβείας, στα έξυπνα χωριά, στις αγροτικές επιχειρήσεις και στις υποδομές τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών, όπως οι ευρυζωνικές συνδέσεις.
• Οικολογικά προγράμματα και γεωργο-περιβαλλοντικο-κλιματικές δεσμεύσεις για τη στήριξη των τεχνολογιών γεωργίας ακριβείας που βελτιστοποιούν τη χρήση των εισροών.
• Τομεακές παρεμβάσεις για την αγορά ψηφιακών τεχνολογιών σε οποιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής γνώσεων ή της παρακολούθησης της ποιότητας των προϊόντων.
• Γεωργικές συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τις ψηφιακές πτυχές στη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ενός εργαλείου για τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τα θρεπτικά συστατικά.
• Συνεργασία για την προετοιμασία και την εφαρμογή των επιχειρησιακών ομάδων της ΕΣΚ, της τοπικής ανάπτυξης και των στρατηγικών για τα έξυπνα χωριά, όπως καθορίζονται από τις χώρες της ΕΕ.
• Ανταλλαγή γνώσεων και πληροφοριών: στήριξη της κατάρτισης για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, αύξηση της ενημέρωσης και των γνώσεων σχετικά με τις ψηφιακές τεχνολογίες και προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών μέσω της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών (π.χ. γεωργικές εκμεταλλεύσεις επίδειξης).

Συνολικά, περισσότερες από 274 000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις πρέπει να υποστηρίζονται από ψηφιακή γεωργική τεχνολογία για την καλύτερη προσαρμογή στις νέες τεχνικές εξελίξεις.

Ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών

Η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών αποτέλεσε βασική προτεραιότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε την αίσθηση του επείγοντος.

Ο εκσυγχρονισμός της εφαρμογής και της διακυβέρνησης της ΚΓΠ αποσκοπεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης και της παρακολούθησης της ΚΓΠ, οδηγώντας παράλληλα σε μείωση του διοικητικού φόρτου για τους τελικούς δικαιούχους.

Το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου χρησιμεύει ως κεντρική τεχνική συνιστώσα για τη δημοσιονομική διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής. Οι ηλεκτρονικά προσυμπληρωμένες αιτήσεις ενίσχυσης απλουστεύουν τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για τους γεωργούς, μειώνοντας τη διοικητική πολυπλοκότητα και βελτιώνοντας την προσβασιμότητα στους μηχανισμούς στήριξης. Ταυτόχρονα, η ενσωμάτωση δορυφορικών εικόνων και φωτογραφιών με γεωσήμανση καθιστά δυνατή την ακριβέστερη και πιο αξιόπιστη συλλογή δεδομένων.

Τεράστιος όγκος δεδομένων παράγεται καθημερινά από τις ψηφιακές μας δραστηριότητες, μεταξύ άλλων και στον γεωργικό τομέα. Αυτό προσφέρει μεγάλες δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη και για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα αποσκοπεί στη δημιουργία ενιαίας αγοράς δεδομένων, προωθώντας την ανταγωνιστικότητα και την κυριαρχία των δεδομένων. Θα ενθαρρύνει τον αλτρουισμό δεδομένων, ιδίως στα δεδομένα που παράγονται από το διαδίκτυο της σκέψης, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για τις προηγμένες γεωργικές τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας. Η οδηγία για τα ανοικτά δεδομένα και η πράξη για τα σύνολα δεδομένων υψηλής αξίας υποστηρίζουν επίσης την περαιτέρω χρήση δεδομένων. Οι κανονισμοί αυτοί επηρεάζουν την κοινοχρησία δεδομένων στη γεωργία και την ανάπτυξη κοινού χώρου δεδομένων για τα γεωργικά δεδομένα.

Ένας κοινός ευρωπαϊκός χώρος γεωργικών δεδομένων

Στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα εργαστεί για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού χώρου γεωργικών δεδομένων. Αυτός ο χώρος δεδομένων θα πρέπει να διευκολύνει την αξιόπιστη συγκέντρωση και ανταλλαγή γεωργικών δεδομένων μεταξύ ιδιωτικών φορέων και δημόσιων αρχών.

Έρευνα, καινοτομία και ανάπτυξη ικανοτήτων

Η ΕΕ στηρίζει την έρευνα και την καινοτομία στον γεωργικό και αγροτικό ψηφιακό μετασχηματισμό.
Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» είναι καίριας σημασίας για την παροχή καινοτόμων ψηφιακών λύσεων, ενώ παράλληλα παρέχουν στους γεωργούς τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τις τεχνολογίες αυτές. Αυτά τα εν εξελίξει ερευνητικά έργα και πρωτοβουλίες (PDF) αποτελούν συλλογικά τον ακρογωνιαίο λίθο της ψηφιακής γεωργικής μετάβασης της ΕΕ, προωθώντας τη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα και την πρόοδο στον τομέα.

Πώς θα επηρεάσει η ψηφιοποίηση τη ζωή των γεωργών και των αγροτικών κοινοτήτων στο μέλλον; 
Παράλληλα με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπονήθηκε μελέτη ανάλυσης προοπτικών με τίτλο «Long-Term Implications of the Digital Transition for Farmers and Rural Communities» (Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ψηφιακής μετάβασης για τους γεωργούς και τις αγροτικές κοινότητες), προκειμένου να μας βοηθήσει να διαμορφώσουμε το όραμα για την ψηφιακή μετάβαση.

Η τελική έκθεση θα δημοσιευθεί κατά τη διάρκεια της αγρο-ψηφιακής διάσκεψης κατά τις Ημέρες Γεωργίας-Τροφίμων της ΕΕ στις 8 Δεκεμβρίου 2023.