Επιτροπές παρακολούθησης
Κάθε χώρα που λαμβάνει χρηματοδοτική συνδρομή από τον IPARD πρέπει να συγκροτήσει επιτροπή παρακολούθησης IPARD III.
Η επιτροπή παρακολούθησης πρέπει να απαρτίζεται, σε ισόρροπη αναλογία, από εκπροσώπους των αρμόδιων εθνικών αρχών και φορέων και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών.
Οι κύριοι ρόλοι της επιτροπής παρακολούθησης IPARD III είναι οι εξής:
- ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας, της ποιότητας, του συντονισμού και της συμμόρφωσης της υλοποίησης του προγράμματος·
- η εξέταση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων του προγράμματος.
Δίκτυα αγροτικής ανάπτυξης
Δίκτυο ΚΓΠ της ΕΕ
Το δίκτυο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ είναι ένα φόρουμ μέσω του οποίου τα εθνικά δίκτυα της ΚΓΠ, οργανισμοί, διοικήσεις, ερευνητές, επιχειρηματίες και επαγγελματίες που ενδιαφέρονται για τη γεωργία, τη δασοκομία και τις αγροτικές περιοχές μπορούν να ανταλλάσσουν γνώσεις και πληροφορίες (π.χ. μέσω της μάθησης μεταξύ ομοτίμων, της ανταλλαγής ιδεών, γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών). Στηρίζει:
- τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ,
- την ανταλλαγή καινοτομίας και γνώσεων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τη Γεωργία (EIP-AGRI),
- τη βελτίωση των δεξιοτήτων,
- την ενίσχυση των προσεγγίσεων των συστημάτων γεωργικής γνώσης και καινοτομίας (AKIS), και
- την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ.
Το δίκτυο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της ΕΕ έχει ως στόχο να βελτιστοποιήσει τη ροή πληροφοριών σχετικά με τη γεωργία και την αγροτική πολιτική εντός της ΕΕ.
Ο IPARD ενθαρρύνει τη δημιουργία δραστηριοτήτων παρόμοιων με τα εθνικά δίκτυα αγροτικής ανάπτυξης στις υποψήφιες χώρες μέσω του μέτρου «τεχνικής βοήθειας».
Αγροτικά δίκτυα για τοπικές πρωτοβουλίες LEADER
Τα αγροτικά δίκτυα αγροτικής ανάπτυξης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση και την υλοποίηση των πρωτοβουλιών LEADER που λαμβάνουν στήριξη από τον IPARD. Ο κύριος στόχος του LEADER —ενός ολοκληρωμένου εργαλείου εδαφικής ανάπτυξης— είναι να φέρει σε επαφή ένα ευρύ φάσμα πολυτομεακών ιδιωτικών και δημόσιων φορέων για τη συγκρότηση ομάδων τοπικής δράσης (ΟΤΔ). Οι ομάδες αυτές καταρτίζουν στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης για τη βελτίωση της κοινοτικής ανάπτυξης, την ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου και τη συμβολή στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και περιβαλλοντική πρόοδο των τοπικών αγροτικών περιοχών.
Ο κατάλογος των ομάδων τοπικής δράσης της ΕΕ παρέχει επαφές και παραδείγματα επιτυχημένων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών LEADER στην ΕΕ.
Συμβολή του IPARD στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
Οι δικαιούχοι χώρες δεσμεύονται να καταβάλουν προσπάθειες για τη διασφάλιση του μετασχηματισμού του γεωργικού τομέα (πράσινη και ψηφιακή μετάβαση), ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις του και να διασφαλιστούν οικονομικά προσιτά και υγιεινά τρόφιμα για τους πολίτες και τις εξαγωγικές αγορές. Τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης του ΜΠΒ (IPARD) θα συμβάλουν καθοριστικά στην παροχή βοήθειας στις δικαιούχους χώρες για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Το νομικό πλαίσιο του ΜΠΒ ΙΙΙ αναφέρει τη βιωσιμότητα ως μία από τις βασικές αρχές του. Η βιωσιμότητα αντικατοπτρίζεται επίσης στους στόχους για τη βοήθεια του ΜΠΒ για την αγροτική ανάπτυξη, οι οποίοι περιλαμβάνουν:
- την ανάγκη βελτίωσης της βιωσιμότητας της παραγωγής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, με παράλληλη εξασφάλιση καλύτερης ανταπόκρισης στις απαιτήσεις της κοινωνίας για ασφαλή, θρεπτικά και βιώσιμα τρόφιμα,
- τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων και τη συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι μια αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ προς μια σύγχρονη, κλιματικά ουδέτερη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, με μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, στην οποία η οικονομική ανάπτυξη θα είναι αποσυνδεδεμένη από τη χρήση των πόρων.
Το πλαίσιο IPARD III προβλέπει μια σειρά μέτρων που έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν σε αυτούς τους στόχους, καθώς και στους γενικούς και ειδικούς στόχους που καθορίζονται στην Πράσινη Συμφωνία και στην πράσινη ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Από τα μέτρα IPARD III, τα δύο αφορούν αποκλειστικά την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν:
- το γεωργοπεριβαλλοντικό και κλιματικό μέτρο και μέτρο βιολογικής γεωργίας,
- το μέτρο για τη δημιουργία και προστασία των δασών.
Στο πλαίσιο των μέτρων αυτών, οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν δράσεις που υπερβαίνουν τις νομικές υποχρεώσεις και, ως εκ τούτου, παρέχουν προστιθέμενη αξία για το περιβάλλον και το κλίμα.
Τα επενδυτικά μέτρα IPARD III προσφέρουν εξαιρετικές δυνατότητες για την προώθηση της πράσινης μετάβασης. Στο πλαίσιο των μέτρων αυτών μπορεί να χορηγηθεί στήριξη για υλικές επενδύσεις οι οποίες:
- ευθυγραμμίζονται με τα πρότυπα της ΕΕ (περιβάλλον, καλή μεταχείριση των ζώων, ασφάλεια των τροφίμων),
- βελτιώνουν τις συνολικές επιδόσεις των γεωργικών εκμεταλλεύσεων,
- παρέχουν την υποδομή για την καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών,
- επενδύουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην κυκλική οικονομία.
Η Πράσινη Συμφωνία και η πράσινη ατζέντα για τα Δυτικά Βαλκάνια που την συμπληρώνει καθιστούν ακόμη πιο προφανές ότι για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα είναι απαραίτητο ο τομέας αυτός να λαμβάνει δεόντως υπόψη περιβαλλοντικές και κλιματικές πτυχές, όπως η συμπίεση του εδάφους, η διάβρωση, η περιεκτικότητα σε οργανική ύλη, η διαρροή θρεπτικών ουσιών, η χρήση χημικών εισροών και οι επιπτώσεις της γεωργίας στη βιοποικιλότητα και το τοπίο.
IPARD στην πράξη
Παραδείγματα έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ
Η ΕΕ παρέχει στήριξη μέσω της χρηματοδότησης του IPARD στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Τουρκία στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Προγράμματα IPARD II (2014-2020)
Pre-accession assistance for rural development IPARD II 2014-20 programmes: overview, application process, initiatives and legal basis.