Uitvoering van Ipard III en bredere initiatieven

Elk land dat Ipard-financiering ontvangt, moet een Ipard III-monitoringcomité oprichten.

Het monitoringcomité moet evenwichtig zijn samengesteld uit zowel vertegenwoordigers van de bevoegde nationale autoriteiten en instanties als andere belanghebbenden, waaronder economische, sociale en ecologische partners en het maatschappelijk middenveld.

De belangrijkste taken van het Ipard III-monitoringcomité zijn:

• de doeltreffendheid, efficiëntie, kwaliteit, coördinatie en naleving van de uitvoering van het programma evalueren;
• de vooruitgang bij de verwezenlijking van de doelstellingen van het programma onderzoeken.

GLB-netwerk van de EU

Het netwerk voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) van de EU is een forum waar nationale GLB-netwerken, organisaties, overheidsdiensten, onderzoekers, ondernemers en mensen uit de praktijk die geïnteresseerd zijn in landbouw, bosbouw en plattelandsgebieden kennis en informatie kunnen uitwisselen (bv. via peer-to-peer leren of de uitwisseling van ideeën, kennis en beste praktijken). Het biedt ondersteuning op de volgende vlakken:

• strategische GLB-plannen opstellen en uitvoeren;
• innovatie en kennis uitwisselen, onder meer in het kader van het Europees innovatiepartnerschap voor landbouw (EIP-AGRI);
• vaardigheden verbeteren;
• kennis- en innovatiesystemen voor de landbouw (AKIS) verbeteren;
• het GLB monitoren en evalueren.

Dankzij de Ipard-maatregel “technische bijstand” wordt het opzetten van activiteiten die vergelijkbaar zijn met de nationale netwerken voor plattelandsontwikkeling in de kandidaat-lidstaten gestimuleerd.

Plattelandsnetwerken voor lokale Leader-initiatieven

De netwerken voor plattelandsontwikkeling spelen een belangrijke rol bij de bevordering en uitvoering van Leader-initiatieven die door Ipard worden ondersteund. Leader – een instrument voor geïntegreerde territoriale ontwikkeling – heeft vooral tot doel een groot aantal particuliere en publieke belanghebbenden uit verschillende sectoren samen te brengen en zo lokale actiegroepen te vormen. Deze groepen bepalen dan hun strategieën voor lokale ontwikkeling om de gemeenschapsontwikkeling te verbeteren, het sociaal kapitaal te vergroten en bij te dragen aan de economische, sociale, culturele en ecologische vooruitgang van lokale plattelandsgebieden.

Op de lijst van lokale actiegroepen in de EU staan contacten en voorbeelden van succesvolle Leader-ontwikkelingsinitiatieven in de EU.

Bijdrage van Ipard aan de Europese Green Deal

Landen die Ipard-financiering krijgen, zetten zich in voor de hervorming van de landbouwsector (de groene en digitale transitie) om zowel de negatieve milieu- en klimaatimpact van de landbouw te beperken als de aanvoer van betaalbaar en gezond voedsel voor burgers en exportmarkten veilig te stellen. De IPA-programma’s voor plattelandsontwikkeling (Ipard) zullen de begunstigde landen helpen om deze doelen te bereiken.

In het juridische kader van IPA III vormt duurzaamheid een van de belangrijkste beginselen. Dit blijkt ook uit de Ipard-doelstellingen, zoals bijvoorbeeld:

• de productie op het landbouwbedrijf duurzamer maken en tegelijkertijd beter inspelen op de maatschappelijke vraag naar veilig, voedzaam en duurzaam voedsel;
• de klimaatverandering beperken en zorgen voor de nodige aanpassing eraan, duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen bevorderen en bijdragen aan de bescherming van het milieu.

Het Ipard III-kader biedt een aantal maatregelen die kunnen bijdragen aan de verwezenlijking van zowel deze doelstellingen als de algemene doelstellingen en streefdoelen van de Green Deal en de groene agenda voor de Westelijke Balkan.

Twee van de Ipard III-maatregelen hebben volledig betrekking op milieubescherming en -verbetering, en klimaatmitigatie en -adaptatie:

• de maatregel voor agromilieuklimaat en biolandbouw;
• de maatregel voor bebosssing en bosbescherming.

In het kader van deze maatregelen ondernemen de begunstigden van de financiering acties die verder gaan dan de wettelijke verplichtingen en zo een meerwaarde bieden voor het milieu en het klimaat.

De investeringsmaatregelen van Ipard III kunnen een grote troef zijn om de groene transitie te bevorderen. In het kader van deze maatregelen kan steun worden toegekend voor fysieke investeringen die:

• aansluiten bij de EU-normen (op het vlak van milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid);
• de milieu-prestaties van de landbouwbedrijven verbeteren;
• de nodige infrastructuur bieden voor een beter afvalbeheer en de ontwikkeling van plattelandsgebieden;
• betrekking hebben op hernieuwbare energie en de circulaire economie.

De Green Deal en de daarop aansluitende groene agenda voor de Westelijke Balkan maken het nog duidelijker dat blijvende duurzaamheid en het concurrentievermogen van de landbouwsector op lange termijn alleen kunnen worden bereikt als de sector voldoende aandacht besteedt aan milieu- en klimaataspecten, zoals bodemverdichting, erosie, het gehalte aan organisch materiaal, het weglekken van nutriënten, het gebruik van chemische productiemiddelen en de impact van de landbouw op de biodiversiteit en het landschap.