Εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων με ΕΖΕΣ–ΕΟΧ
Η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) είναι διακυβερνητικός οργανισμός της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Ελβετίας. Η συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) είναι διεθνής συμφωνία η οποία επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την επέκταση τμημάτων της ενιαίας αγοράς της ΕΕ στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν και στη Νορβηγία.
Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην περίπτωση άλλων βιομηχανικών κλάδων, το εμπόριο γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της ΕΖΕΣ δεν είναι πλήρως ελευθερωμένο. Η ΕΕ διατηρεί στενούς δεσμούς με τους γεωργικούς τομείς των χωρών της ΕΖΕΣ και του ΕΟΧ μέσω συμφωνιών για το εμπόριο γεωργικών προϊόντων. Η περαιτέρω ελευθέρωση του εμπορίου γεωργικών προϊόντων επιτεύχθηκε πρόσφατα με τη Νορβηγία και την Ισλανδία μέσω διμερών συμφωνιών, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης βάσει του άρθρου 19 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.
Όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα, το άρθρο 19 της συμφωνίας ορίζει ότι
τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη της προοδευτικής ελευθέρωσης των γεωργικών συναλλαγών. Για τον σκοπό αυτό, προβαίνουν, προ του τέλους του 1993, και στη συνέχεια ανά διετία, σε επανεξέταση των όρων που διέπουν το εμπόριο γεωργικών προϊόντων.
Αυτό το επίπεδο ελευθέρωσης στο εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων δεν έχει επιτευχθεί ακόμα με την Ελβετία, καθώς εκκρεμεί η επίλυση οριζόντιων ζητημάτων.
Συνολικά, η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας αγροδιατροφικών προϊόντων προς αυτές τις χώρες. Το 2019 η Ελβετία κατατάχθηκε ως ο 4ος μεγαλύτερος προορισμός για τις εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ, ενώ η Νορβηγία κατατάχθηκε 6η (2019).
Χώρες
Ισλανδία
Η Ισλανδία είναι συμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Η συμφωνία για τον ΕΟΧ προβλέπει την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, εκτός από τα γεωργικά προϊόντα και τα αλιευτικά προϊόντα.
Οι διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις για τη γεωργία πραγματοποιούνται μεταξύ της Ισλανδίας και της ΕΕ βάσει του άρθρου 19 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Η πρώτη συμφωνία με την Ισλανδία για τις εμπορικές προτιμήσεις στα γεωργικά προϊόντα άρχισε να ισχύει το 2007. Η πλέον πρόσφατη συμφωνία, η οποία άρχισε να ισχύει το 2018, αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης ως δέσμη με μια συμφωνία για την ελευθέρωση του εμπορίου των μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, καθώς και για τις γεωγραφικές ενδείξεις.
Οι κύριες κατηγορίες αγροδιατροφικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ στην Ισλανδία περιλαμβάνουν ζυμαρικά, προϊόντα ζαχαροπλαστικής, μπισκότα και προϊόντα αρτοποιίας, λαχανικά, σοκολάτα, ζαχαρώδη παρασκευάσματα και παγωτά.
Οι κύριες εισαγωγές της ΕΕ από τον αγροδιατροφικό τομέα της Ισλανδίας περιλαμβάνουν μη βρώσιμα ζωικά προϊόντα, ζώντα ζώα και ακατέργαστα δέρματα και γουνοδέρματα.
Σχετικές πληροφορίες
Νορβηγία
Η συμφωνία για τον ΕΟΧ παρέχει στη Νορβηγία τη δυνατότητα να επωφελείται από την ενιαία αγορά της ΕΕ. Ωστόσο, η γεωργία και η αλιεία εξαιρούνται από την ελεύθερη κυκλοφορία.
Οι προτιμησιακές συναλλαγές στον τομέα των γεωργικών προϊόντων μεταξύ της ΕΕ και της Νορβηγίας διέπονται από το άρθρο 19 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Η πλέον πρόσφατη συμφωνία βάσει του άρθρου 19 άρχισε να ισχύει την 1η Οκτωβρίου 2018.
Οι κύριες κατηγορίες αγροδιατροφικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ στη Νορβηγία περιλαμβάνουν πούρα και τσιγάρα· ζυμαρικά, προϊόντα ζαχαροπλαστικής, μπισκότα και προϊόντα αρτοποιίας, καθώς και οίνο, βερμούτ, μηλίτη και ξύδι.
Οι κύριες εισαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ από τη Νορβηγία περιλαμβάνουν παρασκευάσματα διατροφής, ελαιόπιτες, ακατέργαστα δέρματα και γουνοδέρματα.
Σχετικές πληροφορίες
Ελβετία
Οι σχέσεις ΕΕ–Ελβετίας όσον αφορά τη γεωργία διέπονται από τη συμφωνία ΕΕ–Ελβετίας του 2002 σχετικά με τις συναλλαγές γεωργικών προϊόντων. Η εν λόγω συμφωνία προβλέπει την κατάργηση των δασμών καθώς και τη δημιουργία αδασμολόγητων ποσοστώσεων για σειρά προϊόντων· ωστόσο, το εμπόριο δεν έχει ακόμη ελευθερωθεί πλήρως.
Η συμφωνία περιέχει επίσης διατάξεις διευκόλυνσης του εμπορίου σε διάφορους τομείς, όπως οι οίνοι και τα αλκοολούχα ποτά, οι γεωγραφικές ενδείξεις, τα βιολογικά προϊόντα και τα οπωροκηπευτικά.
Η Ελβετία είναι ένας από τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ όσον αφορά τα αγροδιατροφικά προϊόντα. Το 2019 η Ελβετία ήταν ο 4ος μεγαλύτερος προορισμός για τις εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ και ο 6ος μεγαλύτερος προμηθευτής εισαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων.
Η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας προς την Ελβετία. Οι κύριες κατηγορίες προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ στην Ελβετία περιλαμβάνουν οίνο, προϊόντα αρτοποιίας και λαχανικά.
Η ΕΕ εισάγει κυρίως φρυγμένο καφέ, μεταλλικό νερό και σοκολάτα.
