Czym jest podstawowe wsparcie dochodu do celów zrównoważoności?
Mechanizm podstawowego wsparcia dochodu do celów zrównoważoności zastępuje w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) na lata 2023–2027 system płatności podstawowej i system jednolitej płatności obszarowej, które zostały ustanowione rozporządzeniem (UE) nr 1307/2013.
BISS to:
-
obowiązkowy rodzaj interwencji dla wszystkich państw członkowskich
-
roczna płatność obszarowa niezwiązana z produkcją i wypłacana na wszystkie kwalifikujące się hektary
-
płatność przyznawana na każdy kwalifikujący się hektar zgłoszony przez rolników.
Wszyscy rolnicy w UE mają dostęp do BISS.
WPR na lata 2023–2027
Kraje UE wdrażają WPR na lata 2023–2027 za pomocą krajowego planu strategicznego WPR. Każde państwo członkowskie ustala cele ilościowe w oparciu o kluczowe cele strategiczne oraz opracowuje „interwencje” (rodzaje działania) służące osiągnięciu tych celów ilościowych na podstawie spisu działań na szczeblu unijnym.
Plany strategiczne WPR wspierają sektor, ponieważ zapewniają godne dochody gospodarstwom rolnym. Jest to możliwe dzięki bezpośrednim płatnościom na rzecz aktywnych zawodowo rolników. Podstawowe wsparcie dochodu do celów zrównoważoności to roczna płatność obszarowa finansowana wyłącznie z budżetu UE. Pozostaje ona najważniejszym narzędziem wspierającym dochód rolników w ramach WPR.
Nowy system wsparcia dochodu w ramach WPR 2023–2027 przewiduje środki mające zapewnić sprawiedliwszy podział wsparcia finansowego dla rolników i pracowników w całej UE.
Oddzielenie płatności od produkcji, ochrona środowiska i dbanie o ochronę środowiska i zwierząt
Mechanizm BISS jest oddzielony od produkcji, co oznacza, że płatności nie są powiązane z jej wielkością na danym obszarze. Oddzielenie wsparcia dochodu od produkcji nastąpiło w następstwie kolejnych reform mających na celu zerwanie związku między wsparciem dla rolników a ilością i rodzajem wytwarzanych przez nich produktów. Pozwoliło to bardziej ukierunkować unijny sektor rolny na rynek, bo pozwoliło rolnikom na dostosowanie upraw i hodowli do popytu na rynku. Przyznanie pełnego wsparcia dochodu uzależniono jednocześnie w większym stopniu od spełnienia konkretnych wymogów, związanych przede wszystkim z ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt.
Wypłaty BISS
Co do zasady BISS wypłaca się w formie jednolitych kwot na każdy kwalifikujący się hektar zgłoszony przez aktywnego zawodowo rolnika. Państwa UE, które stosowały uprawnienia do płatności w ramach swoich poprzednich systemów płatności podstawowej, mogą stosować je nadal w odniesieniu do BISS.
Płatności w ramach systemu opartego na uprawnieniach przyznaje się wyłącznie na kwalifikujące się hektary, dla których aktywowano uprawnienie do płatności. Kwota wsparcia będzie uzależniona od wartości uprawnienia.
W każdym wypadku płatności BISS mogą być dostosowane do grup obszarów o podobnych właściwościach społeczno-ekonomicznych i agronomicznych. Poza tym w państwach UE stosujących uprawnienia do płatności kwota na hektar może nadal różnić się w zależności od wartości uprawnień i przepisów dotyczących ujednolicania wewnętrznego.
Cele podstawowego wsparcia dochodu do celów zrównoważoności
Dochody europejskich gospodarstw rolnych są nadal znacznie niższe i mniej stabilne niż w innych gałęziach gospodarki. W 2020 r. średni dochód brutto rolników w UE-27 wniósł 53 proc. średniego wynagrodzenia w UE. Wsparcie dochodu niezwiązane z produkcją stanowi kluczowy element strategii WPR na lata 2023–2027. Oczekuje się, że 78 proc. środków (w formie płatności bezpośrednich) będzie wypłacane w formie płatności niezwiązanych z produkcją.
Podstawowe wsparcie dochodu jest formą zabezpieczenia, które gwarantuje aktywnym zawodowo rolnikom minimalny dochód z działalności. Podstawowe wsparcie dochodu przyczynia się do spełnienia celu Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), polegającego na zapewnieniu ludności wiejskiej odpowiedniego poziomu życia. W związku z tym wsparcie to odgrywa kluczową rolę w zagwarantowaniu bezpieczeństwa żywnościowego w Europie.
Jednym z kluczowych celów WPR na lata 2023–2027 jest również zwiększenie sprawiedliwości, skuteczności i wydajności systemu płatności bezpośrednich.
WPR wspiera społeczności wiejskie i przyczynia się do ważnej roli społecznej rolnictwa i leśnictwa.
Wspólna polityka rolna ma przeciwdziałać zmianie klimatu, chronić zasoby naturalne i zwiększać różnorodność biologiczną w UE.
Rolnictwo i leśnictwo mogą być źródłem trwałych korzyści ekonomicznych dla rolników, zarządców lasów i całej UE.
Inne płatności w ramach wsparcia dochodu
To, czy rolnicy kwalifikują się do mechanizmu BISS jest jednym z podstawowych warunków otrzymania przez nich wsparcia w ramach następujących systemów płatności bezpośrednich
W odniesieniu do rekompensat za koszty dodatkowe lub utracone dochody, kwalifikowalność do BISS nie jest uwzględniona w art. 31 ust. 7 jako warunek otrzymania wsparcia w ramach ekoschematu. W każdym przypadku beneficjent musi natomiast rzeczywiście być rolnikiem a grunt musi kwalifikować się do płatności bezpośrednich.
