Η βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα με απλά λόγια
Ο μηχανισμός βασικής εισοδηματικής στήριξης για τη βιωσιμότητα (BISS) αντικαθιστά το καθεστώς βασικής ενίσχυσης (ΚΒΕ) και το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) για την περίοδο προγραμματισμού 2023-27.
Ο μηχανισμός BISS αποτελεί:
-
υποχρεωτικό είδος παρέμβασης για όλες τις χώρες της ΕΕ,
-
ετήσια αποσυνδεδεμένη ενίσχυση με βάση την έκταση που καταβάλλεται για όλα τα επιλέξιμα εκτάρια,
-
ενίσχυση που χορηγείται για κάθε επιλέξιμο εκτάριο το οποίο δηλώνεται από τους γεωργούς.
Όλοι οι γεωργοί στην ΕΕ έχουν πρόσβαση στην βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα.
ΚΓΠ 2023-27
Οι χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν την ΚΓΠ για την περίοδο 2023-27 μέσω ενός στρατηγικού σχεδίου της ΚΓΠ σε εθνικό επίπεδο. Κάθε κράτος μέλος της ΕΕ ορίζει ποσοτικοποιημένους στόχους έναντι των βασικών στόχων πολιτικής και σχεδιάζει «παρεμβάσεις» (τύπους δράσης) για την επίτευξή τους, στη βάση ενός καταλόγου σε επίπεδο ΕΕ.
Τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ στηρίζουν την ανθεκτικότητα του τομέα με τη στήριξη του βιώσιμου γεωργικού εισοδήματος μέσω άμεσων ενισχύσεων σε ενεργούς γεωργούς. Η βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα είναι μια ετήσια αποσυνδεδεμένη ενίσχυση με βάση την έκταση, η οποία χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, και εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο της ΚΓΠ για τη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος της ΕΕ.
Το νέο σύστημα εισοδηματικής στήριξης της ΚΓΠ 2023-27 περιλαμβάνει μέτρα για να διασφαλιστεί η δικαιότερη κατανομή της χρηματοδοτικής στήριξης προς τους γεωργούς και τους εργαζομένους σε ολόκληρη την ΕΕ.
Αποσύνδεση, το περιβάλλον και η καλή διαβίωση των ζώων
Δεδομένου ότι ο μηχανισμός BISS είναι αποσυνδεδεμένος από την παραγωγή, οι ενισχύσεις δεν συνδέονται με την πραγματική παραγωγή στην εν λόγω περιοχή. Η αποσύνδεση της εισοδηματικής στήριξης καθιερώθηκε μέσω διαδοχικών μεταρρυθμίσεων για τη διάρρηξη του δεσμού μεταξύ της στήριξης προς τους γεωργούς και του είδους των προϊόντων (και των ποσοτήτων) που παράγουν. Με την αποσύνδεση ο γεωργικός τομέας της ΕΕ προσανατολίστηκε περισσότερο προς την αγορά, παρέχοντας στους γεωργούς την ελευθερία να παράγουν σύμφωνα με τη ζήτηση της αγοράς. Ταυτόχρονα, η χορήγηση της πλήρους εισοδηματικής στήριξης εξαρτάται όλο και περισσότερο από την τήρηση ορισμένων ειδικών απαιτήσεων που αφορούν κυρίως τις περιβαλλοντικές πτυχές και τις πτυχές της καλής διαβίωσης των ζώων.
Ενισχύσεις BISS
Κατά κανόνα, η BISS καταβάλλεται ως ενιαίο ποσό ανά επιλέξιμο εκτάριο που δηλώνεται από ενεργό γεωργό. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ που έχουν εφαρμόσει δικαιώματα ενίσχυσης στο προηγούμενο καθεστώς τους βασικής ενίσχυσης μπορούν να αποφασίσουν ότι θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν δικαιώματα για τη χορήγηση της BISS.
Σε ένα σύστημα που βασίζεται στα δικαιώματα ενίσχυσης, οι ενισχύσεις θα χορηγούνται μόνο για επιλέξιμα εκτάρια για τα οποία έχει ενεργοποιηθεί δικαίωμα ενίσχυσης. Το ποσό της ενίσχυσης θα βασίζεται στην αξία του δικαιώματος ενίσχυσης.
Σε όλες τις περιπτώσεις, οι ενισχύσεις BISS μπορούν να διαφοροποιούνται ανάλογα με ομάδες περιοχών με παρόμοια κοινωνικοοικονομικά ή αγρονομικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, στις χώρες της ΕΕ που χρησιμοποιούν δικαιώματα, το ποσό ανά εκτάριο ενδέχεται να εξακολουθήσει να διαφέρει ανάλογα με την αξία των δικαιωμάτων και να υπόκειται στους κανόνες εσωτερικής σύγκλισης.
Στόχοι της BISS
Κατά μέσο όρο, το ευρωπαϊκό γεωργικό εισόδημα παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από την υπόλοιπη οικονομία και παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις. Στην ΕΕ-27, κατά μέσο όρο, το ακαθάριστο εισόδημα των γεωργών ανέρχεται στο 53 % του μέσου μισθού της ΕΕ το 2020. Την περίοδο 2023-27 η αποσυνδεδεμένη εισοδηματική στήριξη αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτικής της ΚΓΠ και σχεδόν το 78 % της εισοδηματικής στήριξης (υπό μορφή άμεσων ενισχύσεων) σχεδιάζεται να καταβληθεί μέσω αποσυνδεδεμένης ενίσχυσης.
Η βασική εισοδηματική στήριξη λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας και διασφαλίζει ελάχιστο επίπεδο γεωργικού εισοδήματος για όλους τους ενεργούς γεωργούς. Η βασική εισοδηματική στήριξη συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) για την εξασφάλιση δίκαιου βιοτικού επιπέδου στον γεωργικό πληθυσμό. Κατά συνέπεια, η βασική εισοδηματική στήριξη διαδραματίζει καίριο ρόλο διότι εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια στην Ευρώπη.
Επιπλέον, η βελτίωση της δικαιοσύνης, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των άμεσων ενισχύσεων αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της ΚΓΠ 2023-27.
Η ΚΓΠ στηρίζει τις αγροτικές κοινότητες και συμβάλλει στους βασικούς ρόλους που διαδραματίζουν η γεωργία και η δασοκομία στην ευρύτερη κοινωνία.
Η ΚΓΠ αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στην προστασία των φυσικών πόρων και στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας στην ΕΕ.
Η γεωργία και η δασοκομία μπορούν να προσφέρουν βιώσιμα οικονομικά οφέλη στους γεωργούς, τους διαχειριστές δασών και την ΕΕ στο σύνολό της.
Άλλες ενισχύσεις εισοδηματικής στήριξης
Για τους γεωργούς, η επιλεξιμότητα στον μηχανισμό BISS αποτελεί προϋπόθεση για τη λήψη στήριξης στο πλαίσιο των ακόλουθων καθεστώτων άμεσων ενισχύσεων:
-
της συμπληρωματικής αναδιανεμητικής εισοδηματικής στήριξης για τη βιωσιμότητα,
-
της συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης για γεωργούς νεαρής ηλικίας (CISYF),
-
της ενίσχυσης για τους μικροκαλλιεργητές (PSF),
Σε περίπτωση αποζημιώσεων για πρόσθετες δαπάνες ή διαφυγόν εισόδημα, η επιλεξιμότητα της βασικής εισοδηματικής στήριξης για τη βιωσιμότητα δεν αναφέρεται λεπτομερώς ως προϋπόθεση για τα οικολογικά προγράμματα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 31 παράγραφος 7. Ωστόσο, σε όλες τις περιπτώσεις, ο δικαιούχος πρέπει να είναι πραγματικός γεωργός και η έκταση να είναι επιλέξιμη για άμεσες ενισχύσεις.
