Ισχυρή επισιτιστική ασφάλεια

Αφότου ξεκίνησε η έξαρση του κορονοϊού, ο αγροδιατροφικός τομέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδεικνύει ανθεκτικότητα και εξακολουθεί να παρέχει στους Ευρωπαίους ασφαλή τρόφιμα υψηλής ποιότητας. Ωστόσο, οι γεωργοί και οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες και αυξανόμενη πίεση.

Η διατήρηση της επισιτιστικής ασφάλειας παραμένει μία από τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. η οποία βρίσκεται, ως εκ τούτου, σε συνεχή επαφή με τις χώρες της ΕΕ και τις κλαδικές οργανώσεις για να παρακολουθεί την κατάσταση από κοντά.

Για να στηρίξει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, η Επιτροπή έλαβε τα αναγκαία μέτρα.

• Κατευθυντήριες γραμμές για την εξασφάλιση αποτελεσματικής αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων
• Μέτρα που στηρίζουν άμεσα τους γεωργούς και τις αγροτικές περιοχές
• Έκτακτα μέτρα στήριξης της αγοράς
• Απλούστευση της ΚΓΠ και ενίσχυση των μέτρων ευελιξίας

Αντλώντας διδάγματα από τις πιθανές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην επισιτιστική ασφάλεια, και στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», η Επιτροπή προετοίμασε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να διασφαλίσει τον επισιτιστικό εφοδιασμό και την επισιτιστική ασφάλεια στην ΕΕ σε περιπτώσεις κρίσης. Για να στηρίξει αυτή την πρωτοβουλία, η Επιτροπή διοργάνωσε στοχευμένη διαβούλευση μεταξύ παραγόντων της αλυσίδας επισιτιστικής ασφάλειας, από την 1η Μαρτίου έως τις 3 Μαΐου 2021.

Αποτελεσματική αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων

«Πράσινες λωρίδες κυκλοφορίας» για τη διατήρηση της ροής τροφίμων σε ολόκληρη την Ευρώπη

Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τις χώρες της ΕΕ ώστε να διασφαλίζεται η λειτουργία της ενιαίας αγοράς εμπορευμάτων με τη δημιουργία «πράσινων λωρίδων κυκλοφορίας». Σε αυτές τις πράσινες λωρίδες κυκλοφορίας, που δημιουργούνται με βάση καθορισμένα σημεία διέλευσης των συνόρων, θα διενεργούνται συνοριακοί έλεγχοι που δεν θα υπερβαίνουν τα 15 λεπτά. Η διέλευση επιτρέπεται πλέον για όλα τα εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένων των αγροδιατροφικών προϊόντων.

Οι εποχικοί εργαζόμενοι χαρακτηρίζονται ως «εργαζόμενοι σε θέσεις κρίσιμης σημασίας» καθώς στηρίζουν τον τομέα των τροφίμων

Η Επιτροπή δημοσίευσε πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλίσει ότι, εντός της ΕΕ, οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι που θεωρούνται σημαντικοί για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού μπορούν να φθάσουν στον χώρο εργασίας τους. Οι εποχικοί εργαζόμενοι είναι επίσης σημαντικοί για τον γεωργικό τομέα όσον αφορά τις εργασίες συγκομιδής, φύτευσης και φροντίδας, ιδίως κατά την τρέχουσα περίοδο.

Άμεση στήριξη των γεωργών και των αγροτικών περιοχών

€200,000 – δάνεια ή εγγυήσεις για δαπάνες λειτουργίας

Ευελιξία στη χρήση χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης

Οι γεωργοί και λοιποί δικαιούχοι ενισχύσεων για την αγροτική ανάπτυξη θα μπορούν να λάβουν δάνεια ή εγγυήσεις για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας τους ύψους έως και 200 000 ευρώ με ευνοϊκούς όρους, όπως πολύ χαμηλά επιτόκια ή ευνοϊκά χρονοδιαγράμματα πληρωμών.

7,000 EUR ανά γεωργό — 50,000 EUR ανά ΜΜΕ

Η Επιτροπή προτείνει ένα νέο μέτρο αγροτικής ανάπτυξης

Ένα νέο προσωρινό μέτρο θα δώσει τη δυνατότητα στις χώρες της ΕΕ που διαθέτουν εναπομένοντα κονδύλια αγροτικής ανάπτυξης να καταβάλουν το 2020 ενισχύσεις στους γεωργούς και στις μικρές επιχειρήσεις αγροδιατροφικών προϊόντων. Με αυτόν τον τρόπο θα ανακουφιστούν άμεσα εκείνοι που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να χορηγήσουν στήριξη έως 7 000 ευρώ ανά γεωργό και έως 50 000 ευρώ ανά μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ).

70 % και 85 % — προκαταβολές για τις ενισχύσεις της ΚΓΠ

Υψηλότερες προκαταβολές για ενισχύσεις

Για να αυξηθούν οι ταμειακές ροές των γεωργών, η Επιτροπή θα αυξήσει τις προκαταβολές των ενισχύσεων για στήριξη του εισοδήματος στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) (από 50 % σε 70 %), καθώς και ορισμένων ενισχύσεων αγροτικής ανάπτυξης (από 75 % σε 85 %). Οι γεωργοί θα αρχίσουν να λαμβάνουν αυτές τις προκαταβολές από τα μέσα Οκτωβρίου.

Έως 125,000 EUR για κρατικές ενισχύσεις

Πιθανότητα μεγαλύτερης κρατικής ενίσχυσης για τους γεωργούς και τις εταιρείες μεταποίησης τροφίμων

Σύμφωνα με το προσωρινό πλαίσιο της Επιτροπής για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης, οι γεωργοί μπορούν πλέον να λάβουν μέγιστη ενίσχυση 100 000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση και οι εταιρείες μεταποίησης και εμπορίας τροφίμων μέγιστο ποσό 800 000 ευρώ.

Το ποσό αυτό μπορεί να συμπληρωθεί με ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Αυτό το είδος εθνικής στήριξης στον γεωργικό τομέα μπορεί να χορηγηθεί χωρίς προηγούμενη έγκριση από την Επιτροπή – ανώτατο όριο 20 000 ευρώ (και 25 000 ευρώ σε ειδικές περιπτώσεις).

Έκτακτα μέτρα στήριξης της αγοράς

Ενίσχυση για την ιδιωτική αποθεματοποίηση

Για να σταθεροποιηθεί η αγορά μέσω της προσωρινής μείωσης της διαθέσιμης προσφοράς, η Επιτροπή θα στηρίξει την ενίσχυση ιδιωτικής αποθεματοποίησης για τα γαλακτοκομικά προϊόντα (αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη, βούτυρο, τυρί) και τα προϊόντα κρέατος (βόειο, πρόβειο και αίγειο κρέας). Το μέτρο αυτό επιτρέπει την προσωρινή απόσυρση προϊόντων από την αγορά για τουλάχιστον 2 έως 3 μήνες και κατά μέγιστο 5 έως 6 μήνες.

Προσωρινή παρέκκλιση από τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ

Η Επιτροπή θα εγκρίνει την παρέκκλιση από ορισμένους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ, που προβλέπονται στο άρθρο 222 του κανονισμού για την κοινή οργάνωση των αγορών, για τους τομείς του γάλακτος, της ανθοκομίας και της πατάτας. Παρέχει τη δυνατότητα στους φορείς εκμετάλλευσης να οργανώνονται και να εφαρμόζουν μέτρα παρέμβασης στην αγορά στο δικό τους επίπεδο για μέγιστη περίοδο 6 μηνών. Για παράδειγμα, στον τομέα του γάλακτος θα μπορούν να προγραμματίζουν συλλογικά την παραγωγή γάλακτος, ενώ στους τομείς της ανθοκομίας και της πατάτας θα μπορούν να αποσύρουν προϊόντα από την αγορά. Επίσης, θα επιτραπεί η αποθεματοποίηση από ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης. Οι κινήσεις των τιμών καταναλωτή θα παρακολουθούνται στενά ώστε να αποφεύγονται αρνητικές συνέπειες.

Ευελιξία όσον αφορά τα προγράμματα στήριξης της αγοράς

Η Επιτροπή θα επιτρέψει ευελιξία στην εφαρμογή των προγραμμάτων στήριξης της αγοράς για τον οίνο, τα οπωροκηπευτικά, τις επιτραπέζιες ελιές και το ελαιόλαδο, τη μελισσοκομία, καθώς και για το πρόγραμμα της ΕΕ για τα σχολεία (που καλύπτει το γάλα, τα φρούτα και τα λαχανικά). Η ευελιξία αυτή αποσκοπεί στον περιορισμό της διαθέσιμης προσφοράς στον εκάστοτε τομέα, με σκοπό την αποκατάσταση της ισορροπίας στις αγορές. Επίσης, με τον τρόπο αυτόν, οι προτεραιότητες χρηματοδότησης θα μπορέσουν να στραφούν προς τα μέτρα διαχείρισης της κρίσης.

Ευελιξία της ΚΓΠ

Οι χώρες της ΕΕ και οι γεωργοί αντιμετωπίζουν πρακτικές δυσκολίες όσον αφορά την τήρηση ορισμένων απαιτήσεων στο πλαίσιο της ΚΓΠ και η Επιτροπή σκοπεύει να βοηθήσει μέσω μιας σειράς συγκεκριμένων μέτρων.

Παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για ενισχύσεις της ΚΓΠ

Η προθεσμία θα παραταθεί κατά ένα μήνα έτσι ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στους αγρότες να συμπληρώσουν την αίτησή τους τόσο για τη στήριξη του εισοδήματος όσο και για τις ενισχύσεις αγροτικής ανάπτυξης.

Λιγότεροι επιτόπιοι έλεγχοι στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Οι χώρες της ΕΕ συνήθως διενεργούν επιτόπιους ελέγχους για να διασφαλίσουν ότι οι δικαιούχοι της ΚΓΠ πληρούν τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας. Ωστόσο, υπό τις παρούσες ιδιαίτερες συνθήκες, είναι σημαντικό να ελαχιστοποιηθεί η φυσική επαφή μεταξύ αγροτών και επιθεωρητών. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή εισήγαγε κανόνες για την προσωρινή αντικατάσταση των επιτόπιων επισκέψεων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις από άλλες μορφές αποδεικτικών στοιχείων, όπως δορυφορικές εικόνες ή φωτογραφίες με γεωσήμανση. Με το μέτρο αυτό διασφαλίζονται αξιόπιστοι έλεγχοι και παράλληλα τηρούνται οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και ελαχιστοποιούνται οι φυσικές επαφές μεταξύ αγροτών και επιθεωρητών.

Νομικές βάσεις

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/591 της Επιτροπής για την έναρξη προσωρινού έκτακτου καθεστώτος ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση ορισμένων τυριών

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/592 της Επιτροπής σχετικά με προσωρινά έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της διαταραχής της αγοράς στον τομέα των οπωροκηπευτικών και του οίνου

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/593 της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα σταθεροποίησης της αγοράς στον τομέα της πατάτας

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/594 της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα σταθεροποίησης της αγοράς στον τομέα των φυτών και των ανθέων

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/595 της Επιτροπής σχετικά με τη χορήγηση ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση αιγοπρόβειου κρέατος

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/596 της Επιτροπής σχετικά με τη χορήγηση ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση νωπού και διατηρημένου με απλή ψύξη κρέατος βοοειδών

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/597 της Επιτροπής σχετικά με τη χορήγηση ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση βουτύρου

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/598 της Επιτροπής σχετικά με τη χορήγηση ενίσχυσης για την ιδιωτική αποθεματοποίηση αποκορυφωμένου γάλακτος σε σκόνη

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/599 της Επιτροπής σχετικά με τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων·