Οικολογικά προγράμματα

Τα οικολογικά προγράμματα, ένα από τα νέα στοιχεία της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) 2023-27, στηρίζουν τους γεωργούς στην υιοθέτηση πρακτικών που ελαχιστοποιούν τον αρνητικό αντίκτυπο της γεωργίας στο περιβάλλον και το κλίμα και τους βοηθούν να εξελιχθούν προς πιο βιώσιμα γεωργικά μοντέλα.  

Τα οικολογικά προγράμματα παρέχουν στήριξη σε γεωργούς που υιοθετούν ή συνεχίζουν να εφαρμόζουν γεωργικές πρακτικές οι οποίες συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων της ΕΕ. Μέσω των οικολογικών προγραμμάτων, η ΕΕ ανταμείβει τους γεωργούς για τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την παροχή δημόσιων αγαθών, τα οποία είναι προς όφελος όλων και δεν αντικατοπτρίζονται στις τιμές της αγοράς.

Ο νέος αυτός μηχανισμός επικεντρώνεται σε έναν κοινό κατάλογο τομέων δράσης που καθορίζονται σε επίπεδο ΕΕ και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη πρακτικών όπως η βιολογική γεωργία, οι αγροοικολογικές πρακτικές, η γεωργία ακριβείας, η γεωργοδασοκομία ή η ανθρακοδεσμευτική γεωργία, καθώς και οι βελτιώσεις στην καλή διαβίωση των ζώων.

Για να υποστηρίζονται από οικολογικά προγράμματα, οι γεωργικές πρακτικές θα πρέπει:

• να καλύπτουν δραστηριότητες που σχετίζονται με το κλίμα, το περιβάλλον, την καλή διαβίωση των ζώων και τη μικροβιακή αντοχή·

• να καθορίζονται με βάση τις ανάγκες και τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ·

• το επίπεδο φιλοδοξίας τους πρέπει να υπερβαίνει τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις που καθορίζονται από την αιρεσιμότητα· 

• τη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

Σχετικές πληροφορίες 

• Press release
• 13 Φεβρουαρίου 2024

European farmers exempted from rules on land lying fallow

The European Commission officially adopted a regulation which grants a partial exemption for European farmers from the conditionality rule on land lying fallow.

• Press release
• 31 Ιανουαρίου 2024

Commission proposes to allow EU farmers to derogate for one year from certain agricultural rules

Today, the European Commission proposes to allow EU farmers to avail of derogations for the year 2024 from Common Agricultural Policy rules obliging them to keep certain areas non-productive.

Περίπου η μισή έκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καλλιεργούμενη γη. Οι γεωργοί λειτουργούν ως διαχειριστές της υπαίθρου· διαμορφώνουν τα τοπία και παρέχουν, μέσω της εργασίας τους, δημόσια αγαθά που μας ωφελούν όλους. Ωστόσο, οι γεωργοί εξαρτώνται επίσης από τους φυσικούς πόρους, όπως το έδαφος και το νερό, για τη διαβίωσή τους. Οι γεωργικές δραστηριότητες επηρεάζονται από τα κλιματικά φαινόμενα, την κατάσταση του περιβάλλοντος, τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα του νερού. 

Η ΚΓΠ διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διαχείριση της μετάβασης προς ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων και στη στήριξη των Ευρωπαίων γεωργών καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Τα οικολογικά προγράμματα έχουν ως στόχο να συμβάλουν σημαντικά στην εν λόγω μετάβαση και στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας. 

Σχετικές πληροφορίες 

Περιβαλλοντική βιωσιμότητα

Κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΓΠ, οι χώρες της ΕΕ είχαν την ευελιξία να προσαρμόζουν τα οικολογικά προγράμματα σε συγκεκριμένες εθνικές περιβαλλοντικές και κλιματικές ανάγκες. 

Το 25 % των άμεσων ενισχύσεων πρόκειται να διατεθεί σε οικολογικά προγράμματα κατά την περίοδο 2023-27, παρέχοντας ισχυρότερα κίνητρα για φιλικές προς το κλίμα και το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές. 

Είναι υποχρεωτικό για τις χώρες της ΕΕ να συμπεριλαμβάνουν την παροχή οικολογικών προγραμμάτων στα σχέδιά τους, εντούτοις είναι προαιρετική η συμμετοχή των γεωργών σε αυτά: 

• ετήσιες ή πολυετείς δεσμεύσεις: τα οικολογικά προγράμματα θα στηρίζουν τις ετήσιες δεσμεύσεις, σύμφωνα με τις ανάγκες που προσδιορίζονται στα σχέδια της ΚΓΠ. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ μπορούν επίσης να αποφασίσουν να αναλάβουν δεσμεύσεις σε πολυετή βάση·

• διετής «περίοδος μάθησης»: κατά τη διάρκεια διετούς «περιόδου μάθησης» (2023 και 2024), μια χώρα της ΕΕ μπορεί να δαπανήσει λιγότερο από το 25 % σε περίπτωση χαμηλότερης απορρόφησης από τους γεωργούς, από ό, τι είχε προγραμματιστεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος του ελλείμματος έως το τέλος του 2027. 

Τα οικολογικά προγράμματα διέπονται από: 

• Κανόνες για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που καταρτίζονται από τις χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2115).