Jaja

Informacje ogólne

Liczba kur niosek hodowanych w Unii Europejskiej wynosi ponad 350 mln. Co roku produkują one blisko 6,7 mln ton jaj. Aby wspierać producentów jaj, UE stosuje normy handlowe, a czasami również niektóre środki wspierania rynku.

Produkcja jaj objęta jest wspólną organizacją rynku. Nigdy jednak nie była objęta systemem dopłat związanych z wielkością produkcji ani systemem kwot produkcyjnych.

Normy handlowe

UE ustanowiła normy handlowe dotyczące jaj. Mają one zapewnić wysoką jakość produktu i odpowiednią ochronę konsumentów. Pozwalają też zachować jednolite normy na całym unijnym rynku.

Unijne przepisy określają szczegółowe kryteria, które muszą spełniać jaja wprowadzane do obrotu w UE. Zasadniczo przepisy te określają:

• jak należy znakować jaja i ich opakowania
• jak należy klasyfikować produkt według jakości i wagi
• jak powinny funkcjonować punkty pakowania
• jak należy pakować, przechowywać i transportować jaja oraz przekazywać je do sprzedaży detalicznej.

Handel

Jaja importowane z państw trzecich podlegają cłom przywozowym. W ramach międzynarodowych i dwustronnych umów handlowych UE stosuje system kontyngentów przywozowych. Kontyngenty te przydzielane są poszczególnym krajom i dostępne są dla wszystkich producentów (na zasadzie erga omnes, tj. bez rozróżniania kraju pochodzenia).

Dopuszcza się import jaj spożywczych z krajów trzecich, muszą one jednak spełniać szczegółowe wymogi w zakresie zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa żywności. Muszą też spełniać kryteria wynikające z norm handlowych.

Podstawa prawna

Jaja należą do produktów, które podlegają przepisom rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych. Normy handlowe dotyczące tego produktu doprecyzowano w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 589/2008, zaś kryteria praktyk w zakresie monitorowania rynku – w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2017/1185.

Monitorowanie rynku

Na comiesięcznym posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych Komisja Europejska przedstawia sytuację rynkową w tym sektorze. UE monitoruje rynek jaj, dzięki czemu może wykryć ewentualną utratę stabilności przez ten rynek, przekazywać rolnikom i przetwórcom dokładne informacje na temat sytuacji na tym rynku oraz wspierać proces decyzyjny dotyczący polityki w tym sektorze.

Jak wygląda monitorowanie rynku w praktyce?

Co środę, do godziny 12.00 czasu środkowoeuropejskiego, każde państwo Unii musi zgłosić Komisji bieżącą cenę hurtową jaj klasy A od kur z chowu klatkowego, w przeliczeniu za 100 kg produktu (chodzi tu o średnią cenę jaj dużych i jaj średniej wielkości).

Ceny podawane są jako ceny w punktach pakowania. Jeżeli chów klatkowy przestaje być reprezentatywny, dane państwo członkowskie podaje cenę hurtową jaj klasy A od kur z chowu ściółkowego, w przeliczeniu za 100 kg.

Powyższe informacje określono w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2017/1185.

Więcej informacji

Sytuacja rynkowa w sektorze jaj (po angielsku, PDF)

Tygodniowe ceny rynkowe jaj (po angielsku, XLSX)

Komitety

Aby zagwarantować, że Komisja korzysta z uprawnień do przyjmowania aktów wykonawczych pod kontrolą krajów UE, powołano różne komitety, które wspierają ją w tym zadaniu. W ich skład wchodzą przedstawiciele rządów, a przewodniczy im przedstawiciel Komisji Europejskiej.

Grupa ekspertów ds. rynków rolnych regularnie omawia kwestie takie jak zmiany cen rynkowych czy też produkcja i wymiana handlowa w UE i państwach trzecich.

Grupa dialogu obywatelskiego ds. produkcji zwierzęcej wspiera Komisję w prowadzeniu regularnego dialogu we wszystkich kwestiach dotyczących jaj.