Verenigde Staten
De Verenigde Staten zijn een van de belangrijkste handelspartners van de Europese Unie op het gebied van landbouwproducten.
De onderhandelingen met de VS over de herziening en actualisering van het memorandum van overeenstemming tussen de twee partners over de invoer van rundvlees van hoge kwaliteit zijn in februari 2019 afgerond.
De Verenigde Staten zijn een belangrijke bestemming voor een aantal hoogwaardige EU-producten, zoals:
- wijnen en gedistilleerde dranken,
- bier,
- chocolade,
- kaas,
- olijfolie,
- fruit- en groentebereidingen.
De EU is ook een belangrijke markt voor een aantal belangrijke producten uit de VS, zoals:
- noten (amandelen, walnoten, pistaches),
- sojabonen,
- diervoeders,
- tarwe,
- wijnen en gedistilleerde dranken,
- fruit, noten en specerijen.
In haar handelsbetrekkingen met de VS zijn de prioriteiten van de EU op het gebied van agrovoedingsmiddelen onder meer:
- zorgen voor een betere toegang tot de VS-markt voor producten zoals zuivel, verwerkte vleesproducten, suikerwerk, chocolade en olijfolie;
- ervoor zorgen dat aan strenge sanitaire en fytosanitaire eisen wordt voldaan;
- geografische aanduidingen (GA’s) voor belangrijke EU-producten beschermen.
Overeenkomsten met de VS die momenteel van kracht zijn
- 2023: Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika op grond van artikel XXVIII van de Algemene Overeenkomst betreffende tarieven en handel (GATT) 1994 met betrekking tot de wijziging van de concessies voor alle in EU-lijst CLXXV opgenomen tariefcontingenten als gevolg van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie
- 2019: Overeenkomst tussen de Verenigde Staten van Amerika en de Europese Unie over de toewijzing aan de Verenigde Staten van een aandeel in het tariefcontingent voor rundvlees van hoge kwaliteit van dieren die niet zijn behandeld met bepaalde groeibevorderende hormonen
- 2014: Herzien memorandum van overeenstemming met de Verenigde Staten van Amerika over de invoer van rundvlees van dieren die niet zijn behandeld met bepaalde groeibevorderende hormonen en over verhoogde rechten die door de Verenigde Staten op bepaalde producten van de Europese Unie worden toegepast
- 2012: Regeling inzake de gelijkwaardigheid van biologische producten
- 2010: Overeenkomst inzake de handel in bananen
- 2006: Overeenkomt inzake de handel in wijn
- 2005: Overeenkomst in de vorm van een briefwisseling over de wijze van berekening van voor gedopte rijst toegepaste rechten
- 2005: Overeenkomst in de vorm van een briefwisseling over aangelegenheden betreffende de handel in wijn
- 2002: Overeenkomst in de vorm van een briefwisseling met het oog op de wijziging, wat granen betreft, van de concessies die zijn opgenomen in EG-lijst CXL bij de GATT 1994
- 1999: Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Verenigde Staten van Amerika inzake sanitaire maatregelen ter bescherming van de volksgezondheid en de diergezondheid bij de handel in levende dieren en dierlijke producten
- 1997: Overeenkomst in de vorm van een memorandum van overeenstemming inzake gedistilleerde dranken
- 1995: Briefwisseling betreffende een regeling voor granen en rijst
- 1992: Overeenkomst in de vorm van een briefwisseling over de toepassing van de communautaire richtlijn derde landen (Richtlijn 72/462/EEG van de Raad) en de overeenkomstige wettelijke voorschriften van de Verenigde Staten van Amerika met betrekking tot de handel in vers vlees van runderen en van varkens
Zie ook:
Canada
Canada is voor de EU een belangrijke handelspartner op het gebied van landbouwproducten.
De belangrijkste exportproducten die vanuit de EU naar Canada gaan, zijn alcoholhoudende dranken (vooral wijnen, gedistilleerde dranken en bier). Andere producten zijn chocolade en suikerwerk, graanbereidingen en kaas.
Canada is een grote leverancier van tarwe voor de EU. Canada is ook een belangrijke leverancier van sojabonen en oliehoudende zaden (zoals koolzaad) en van bepaalde groenten en fruit (waaronder bonen, linzen en erwten).
In september 2017 trad de Brede Economische en Handelsovereenkomst (CETA) tussen de EU en Canada voorlopig in werking, maar zij moet nog door alle EU-landen worden geratificeerd. Doel van de overeenkomst is om voor een aantal agrovoedingsproducten uit de EU de tarieven te verlagen en geografische aanduidingen (GA’s) te beschermen.
Zie ook:
De handel tussen de EU en Canada
Mexico
In de handel in landbouwproducten tussen de EU en Mexico is er voor de EU sprake van een licht handelsoverschot. De EU exporteert voornamelijk alcoholhoudende dranken (gedistilleerde dranken en likeuren, wijnen), graanbereidingen, gluten en zetmeel, olijfolie, tropische vruchten, noten en specerijen.
Uit Mexico importeert de EU onder meer bier, koffie, alcoholhoudende dranken, vruchtensappen, peulgroenten en citrusvruchten.
De EU en Mexico hebben in april 2018 een “beginselakkoord” bereikt over het handelsgedeelte van een gemoderniseerde algemene overeenkomst tussen de EU en Mexico. De nieuwe overeenkomst heeft tot doel de markttoegang voor landbouwproducten voor beide partijen te verbeteren. Met de overeenkomst worden ook 340 GA’s van de EU en 20 GA’s van Mexico beschermd. Er werd overeenstemming bereikt over een robuust hoofdstuk inzake sanitaire en fytosanitaire maatregelen, dat de EU-normen voor voedselveiligheid en voor de gezondheid van dieren en planten waarborgt.
Zie ook:
Overeenkomst EU-Mexico: factsheet over landbouw
De Andeslanden
De EU heeft een uitgebreide handelsovereenkomst met Colombia en Peru, die sinds 2013 voorlopig wordt toegepast. De overeenkomst, waartoe Ecuador in 2017 is toegetreden, biedt voordelen voor de handel in agrovoedingsproducten. Zij voorziet ook in de erkenning en bescherming van 116 GA’s van de EU en van verschillende GA’s van Colombia, Ecuador en Peru.
Bij de handel in landbouwproducten tussen de EU en de Andeslanden is er sprake van een licht handelsoverschot voor de Andeslanden, die de EU voorzien van:
- bananen (voornamelijk Colombia en Ecuador),
- ander fruit,
- groenten,
- koffie (voornamelijk Colombia en Peru),
- cacaobonen,
- snijbloemen (voornamelijk Ecuador en Colombia).
De EU-uitvoer van agrovoedingsproducten volgt sinds de toepassing van de handelsovereenkomst een stijgende trend en bestaat voornamelijk uit:
- bereide levensmiddelen,
- gedistilleerde dranken en likeuren,
- bereidingen van groenten, vruchten en noten,
- olijfolie,
- babyvoeding,
- wijn.
Zie ook:
Colombia-Peru: handelsovereenkomst
Handel tussen de EU en de Andesgemeenschap
Statistieken over de handel in agrovoedingsmiddelen
Midden-Amerika
Traditioneel concentreert de handel in landbouwproducten met de zes Midden-Amerikaanse landen (Panama, Guatemala, Honduras, Costa Rica, El Salvador en Nicaragua) zich op de invoer van koffie en bananen in de EU.
In juni 2012 hebben de EU en de Midden-Amerikaanse regio een nieuwe associatieovereenkomst ondertekend, die beide partijen betere markttoegang biedt voor landbouwproducten.
De overeenkomst heeft voordelen opgeleverd voor de sector wijn en gedistilleerde dranken in de EU, en voor de uitvoer van zuivel en vlees. De overeenkomst heeft er ook voor gezorgd dat het concept geografische aanduidingen is opgenomen in de nationale wetgeving van de zes landen, waardoor de positie van kwaliteitsproducten van de EU op deze markten is versterkt.
Voor de Midden-Amerikaanse landen heeft de overeenkomst geleid tot de consolidering van de SAP+-regeling (stelsel van algemene preferenties-“plus”) van handelsconcessies en tot nieuwe tariefcontingenten voor producten zoals suiker en rum. De uitvoer van bananen uit de regio zal ook profiteren van een geleidelijke verlaging van het preferentiële tarief tot een maximum van 75 euro per ton in 2020.
De belangrijkste EU-invoer uit Midden-Amerika betreft:
- tropisch fruit,
- noten en specerijen,
- koffie,
- thee,
- palmolie en palmpittenolie,
- plantaardige producten,
- bollen, wortelstokken en levende planten.
De belangrijkste EU-uitvoer naar Midden-Amerika betreft:
- gedistilleerde dranken en likeuren,
- babyvoeding,
- bereidingen van groenten, vruchten en noten,
- mout,
- wijn, vermout, cider en azijn.
Zie ook:
Handel tussen de EU en Midden-Amerika
Volledige tekst van de overeenkomst en bijlagen bij de overeenkomst
Associatieovereenkomst tussen de EU en Midden-Amerika
Statistieken over de handel in agrovoedingsmiddelen
Chili
De associatieovereenkomst tussen de EU en Chili regelt momenteel de handel in agrovoedingsmiddelen tussen de EU en Chili. De overeenkomst is in 2002 gesloten en in februari 2003 in werking getreden.
Zodra de gemoderniseerde voorlopige vrijhandelsovereenkomst en de geavanceerde kaderovereenkomst zijn afgerond, zullen deze de associatieovereenkomst tussen de EU en Chili vervangen. Momenteel loopt het ratificatieproces in Chili en in de EU. De Raad van de Europese Unie heeft de overeenkomsten op 4 december 2023 goedgekeurd en beide partners hebben de voorlopige vrijhandelsovereenkomst en de geavanceerde kaderovereenkomst op 13 december 2023 ondertekend.
Chili is van oudsher een minder belangrijke bestemming voor de uitvoer van landbouwproducten uit de EU, maar een belangrijke leverancier voor de invoer van landbouwproducten, vooral fruit en noten en wijn, in de EU.
Chili levert de EU een breed scala aan producten, waaronder:
- groenten en groentebereidingen,
- fruit, met name druiven, appelen en peren,
- tropische vruchten, noten en specerijen,
- wijnen,
- vermout, cider en azijn,
- noten,
- vruchtensappen.
Bij de producten die de EU naar Chili uitvoert, gaat het vooral om:
- bier,
- bereide levensmiddelen,
- fruit- en groentebereidingen,
- gedistilleerde dranken en likeuren,
- kaas,
- deegwaren, gebak, biscuits en brood,
- diervoeders.
Wanneer de gemoderniseerde overeenkomsten in werking treden, zullen zij de Chileense markt geleidelijk verder openstellen voor landbouwproducten zoals granen, kaas, zuivel en plantaardige oliën. Uiteindelijk zal Chili de handel in alle zuivelproducten en bereide levensmiddelen uit de EU volledig liberaliseren.
De gemoderniseerde overeenkomsten (de voorlopige vrijhandelsovereenkomst en de geavanceerde kaderovereenkomst) zullen ook bescherming bieden aan de 216 meest relevante geografische aanduidingen (GA’s) van agrovoedingsproducten uit verscheidene EU-lidstaten die op de Chileense markt komen. Die komen bovenop de 1 573 wijnen en 235 gedistilleerde dranken en gearomatiseerde wijnen uit de EU die al beschermd zijn in het kader van de huidige overeenkomst.
Zie ook:
Gemoderniseerde geavanceerde kaderovereenkomst tussen de EU en Chili
Statistieken over de handel in agrovoedingsmiddelen
Mercosur-landen
De Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela*) zijn belangrijke leveranciers van landbouwproducten aan de EU.
De belangrijkste productcategorieën die uit Mercosur worden ingevoerd, zijn:
- perskoek,
- sojabonen,
- koffie,
- thee,
- rundvlees,
- vruchtensappen.
Argentinië is een topleverancier van rundvlees, terwijl Brazilië een belangrijke leverancier is van pluimveevlees, suiker (voornamelijk ruwe rietsuiker) en ethanol.
De belangrijkste uitvoer uit de EU naar de Mercosur-landen betreft:
- olijfolie,
- gedistilleerde dranken en likeuren,
- groentebereidingen,
- wijn en vermout,
- cider en azijn.
In 2019 heeft de EU een beginselakkoord gesloten met de vier oprichtende landen van Mercosur (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay), waarbij de hoge tarieven voor de belangrijkste exportproducten uit de EU zijn afgeschaft, de imitatie van traditionele levensmiddelen uit de EU wordt voorkomen en het de EU-exporteurs gemakkelijker wordt gemaakt om de procedures voor voedselveiligheid te volgen.
*Het Mercosur-lidmaatschap van Venezuela is momenteel geschorst.
Zie ook:
Interregionale kaderovereenkomst voor samenwerking
Handelsovereenkomst EU-Mercosur: factsheet over landbouw
