Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Agriculture and rural development

Κονδύλια κοινής γεωργικής πολιτικής

Η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) υποστηρίζεται από δύο ταμεία που προέρχονται από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ — το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

ΚΓΠ στον προϋπολογισμό της ΕΕ

Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΔ) της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, που εγκρίθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020, ανέρχεται σε 1,21 τρισ. EUR (σε τρέχουσες τιμές), με επιπλέον 808 δισ. EUR από το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU. Το συνολικό κονδύλιο για την κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) ανέρχεται σε ποσό 386,6 δισ. EUR και κατανέμεται μεταξύ δύο ταμείων (που συχνά αναφέρονται ως οι «δύο πυλώνες» της ΚΓΠ):

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ)

Το ΕΓΤΕ (ο «πρώτος πυλώνας» της ΚΓΠ) διαθέτει κονδύλια ύψους 291,1 δισ. EUR. Ποσό έως 270 δισ. EUR θα διατεθεί για καθεστώτα εισοδηματικής στήριξης, ενώ το υπόλοιπο θα διατεθεί για τη στήριξη των γεωργικών αγορών.

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ)

Για το ΕΓΤΑΑ (ο «δεύτερος πυλώνας» της ΚΓΠ), το συνολικό κονδύλιο ανέρχεται σε 95,5 δισ. EUR. Αυτό περιλαμβάνει ποσό 8,1 δισ. EUR από το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με την πανδημία COVID-19. Ποσοστό περίπου 30 % των κονδυλίων ανάκαμψης κατέστη διαθέσιμο το 2021, ενώ το υπόλοιπο 70 % αποδεσμεύθηκε το 2022.

Κατά τα πρώτα δύο έτη του ΠΔΠ 2021-27, τα κονδύλια της ΚΓΠ υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του μεταβατικού κανονισμού, που εγκρίθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020, διασφαλίζοντας την ομαλή μετάβαση στα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ, η υλοποίηση των οποίων ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2023.

Τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ επιτρέπουν μεγαλύτερο βαθμό ευελιξίας μεταξύ των δύο ταμείων και περιλαμβάνουν τις φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και ιδίως της στρατηγικής Από το αγρόκτημα στο πιάτο. Συνολικά, το 40 % των συνολικών δαπανών της ΚΓΠ προορίζεται για τη δράση για το κλίμα.

Στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, οι στόχοι χρηματοδότησης της ΚΓΠ παραμένουν οι ίδιοι, ωστόσο έχουν καθοριστεί πιο συγκεκριμένοι στόχοι οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τα ζητήματα που εγείρονται όσον αφορά τον γεωργικό τομέα και την αγροτική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ διαρθρώνονται γύρω από τους ακόλουθους εννέα ειδικούς στόχους (ΕΣ):

  • ΕΣ1 : στήριξη του βιώσιμου εισοδήματος γεωργικής εκμετάλλευσης και της ανθεκτικότητας σε ολόκληρη την Ένωση για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας·
  • ΕΣ2 : ενίσχυση του προσανατολισμού στην αγορά και αύξηση της ανταγωνιστικότητας·
  • ΕΣ3 : βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα αξίας·
  • ΕΣ4 : συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτή, καθώς και στη βιώσιμη ενέργεια·
  • ΕΣ5 : προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος και ο αέρας·
  • ΕΣ6 : συμβολή στην προστασία της βιοποικιλότητας, ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση των οικοτόπων και των τοπίων·
  • ΕΣ7 : προσέλκυση γεωργών νεαρής ηλικίας και διευκόλυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές·
  • ΕΣ8 : προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της βιοοικονομίας και της αειφόρου δασοκομίας·
  • ΕΣ9 : βελτίωση της ανταπόκρισης της γεωργίας της ΕΕ στις απαιτήσεις της κοινωνίας όσον αφορά τα τρόφιμα και την υγεία, μεταξύ άλλων, για ασφαλή, θρεπτικά και βιώσιμα τρόφιμα, καθώς και την καλή διαβίωση των ζώων.
  • Εγκάρσιος στόχος: Επιπλέον, ένας εγκάρσιος στόχος αποσκοπεί στην προώθηση γνώσεων, καινοτομίας και ψηφιοποίησης στη γεωργία.

Σχετικές πληροφορίες

Στήριξη των τομέων της γεωργίας και των τροφίμων κατά την κρίση του κορονοϊού

Ισχυρός προϋπολογισμός για την ΚΓΠ

Γραφήματα δαπανών της ΚΓΠ

Τρέχοντες και προηγούμενοι προϋπολογισμοί

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων

Το ΕΓΤΕ χρηματοδοτεί κυρίως την εισοδηματική στήριξη των γεωργών και τα μέτρα στήριξης της αγοράς. Το 2022, οι δαπάνες στους τομείς αυτούς ανήλθαν σε 40,95 δισ. EUR.

Εισοδηματική στήριξη

Στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, το ΕΓΤΕ στηρίζει τους γεωργούς της ΕΕ μέσω διαφόρων τύπων παρεμβάσεων με τη μορφή αποσυνδεδεμένων και συνδεδεμένων άμεσων ενισχύσεων. Οι αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις καλύπτουν τη βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα, τη συμπληρωματική αναδιανεμητική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα, τη συμπληρωματική εισοδηματική στήριξη για γεωργούς νεαρής ηλικίας και τα προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων. Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις καλύπτουν τη συνδεδεμένη εισοδηματική στήριξη και την ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι.

Η εισοδηματική στήριξη με απλά λόγια

Μέτρα για την αγορά

Το ΕΓΤΕ χρηματοδοτεί επίσης παρεμβάσεις σε ορισμένους τομείς στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ  Προβλέπονται παρεμβάσεις στους ακόλουθους τομείς:

  • Οπωροκηπευτικά
  • Μελισσοκομία
  • Οίνος
  • Λυκίσκος
  • Ελαιόλαδο και επιτραπέζιες ελιές
  • και άλλοι τομείς ( άρθρο 42 στοιχείο στ) του καν. 2021/2115)

Λίγα λόγια για τα μέτρα παρέμβασης στην αγορά

Σχετικές πληροφορίες

Δημοσιονομικές εκθέσεις ΕΓΤΕ

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ)

Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) χρηματοδοτεί τη συμβολή της ΚΓΠ στη βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών με τρεις μακροπρόθεσμους στόχους:

  • προώθηση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας και δασοκομίας·
  • διασφάλιση, αφενός, της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων και, αφετέρου, της δράσης για το κλίμα·
  • επίτευξη ισορροπημένης εδαφικής ανάπτυξης των αγροτικών οικονομιών και κοινοτήτων.

Στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, οι στόχοι αυτοί υλοποιούνται μέσω παρεμβάσεων που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΑΑ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς των χωρών της ΕΕ.

Το ΕΓΤΑΑ μπορεί επίσης να παρέχει επενδυτική στήριξη σε αγροτικές επιχειρήσεις και έργα με χρηματοδοτικά μέσα, όπως δάνεια, εγγυήσεις ή ίδια κεφάλαια. Λεπτομέρειες σχετικά με τα χρηματοδοτικά μέσα που διατίθενται στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ παρέχονται στην επιγραμμική συμβουλευτική πλατφόρμα Fi-Compass.

Η αγροτική ανάπτυξη με απλά λόγια

Σχετικές πληροφορίες

Δημοσιονομικές εκθέσεις ΕΓΤΑΑ

Διαχείριση κονδυλίων της ΚΓΠ

Μολονότι η Επιτροπή φέρει τη συνολική ευθύνη για τη δημοσιονομική διαχείριση της ΚΓΠ, κατά κανόνα δεν πραγματοποιεί πληρωμές στους δικαιούχους. Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της ΚΓΠ εκτελείται στο πλαίσιο της λεγόμενης «επιμερισμένης διαχείρισης» μεταξύ της Επιτροπής και των χωρών της ΕΕ, ενώ μικρό μέρος του προϋπολογισμού της ΚΓΠ εκτελείται στο πλαίσιο της «άμεσης διαχείρισης», δηλαδή απευθείας από την Επιτροπή.

Επιμερισμένη διαχείριση

Το 99,3 % του προϋπολογισμού της ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένων των κονδυλίων για τη στήριξη του εισοδήματος, τα μέτρα στήριξης της αγοράς και την αγροτική ανάπτυξη, εκτελείται σύμφωνα με την αρχή της επιμερισμένης διαχείρισης μεταξύ της Επιτροπής και των χωρών της ΕΕ.

Ρόλος των χωρών της ΕΕ

Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, τα καθήκοντα που σχετίζονται με την εκτέλεση του προϋπολογισμού ανατίθενται στις χώρες της ΕΕ, οι οποίες λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Οι χώρες της ΕΕ είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία ενός συστήματος διαχείρισης και ελέγχου των πληρωμών που συμμορφώνεται με τους κανονισμούς της ΕΕ. Πρέπει να διασφαλίζουν ότι το σύστημα αυτό λειτουργεί αποτελεσματικά και είναι ικανό να προλαμβάνει, να εντοπίζει και να διορθώνει τις παρατυπίες. Επιπλέον, οι χώρες πρέπει να διαθέτουν συστήματα ΤΠ για τη συλλογή δεδομένων επιδόσεων και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με αυτά όσον αφορά τις δαπάνες στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ.

Ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Επιτροπή ασκεί την εποπτεία ώστε να διασφαλίζει ότι τηρούνται όσα έχουν συμφωνηθεί σχετικά με το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου. Για το σκοπό αυτό εξετάζει την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος και πραγματοποιεί δημοσιονομικές παρεμβάσεις όταν χρειάζεται.

Οι χώρες της ΕΕ πραγματοποιούν πληρωμές σε δικαιούχους της ΚΓΠ μέσω επίσημα καθορισμένων φορέων που είναι γνωστοί ως οργανισμοί πληρωμών. Οι οργανισμοί πληρωμών είναι διαπιστευμένοι σύμφωνα με λεπτομερή κριτήρια που καθορίζονται από την Επιτροπή· πρέπει να διασφαλίζουν την επιλεξιμότητα όλων των αιτήσεων χρηματοδότησης και την ορθή εκτέλεση των πληρωμών σε γεωργούς και άλλους δικαιούχους της ΚΓΠ.

Όλες οι δαπάνες καταγράφονται στους ετήσιους λογαριασμούς των οργανισμών πληρωμών και υπόκεινται σε περαιτέρω επίπεδα ελέγχων και δικλίδων ασφαλείας στο πλαίσιο της διαδικασίας δημοσιονομικής διασφάλισης.

Άμεση διαχείριση

Περίπου το 0,5 % του προϋπολογισμού της ΚΓΠ τελεί υπό την άμεση διαχείριση της Επιτροπής (συμπεριλαμβανομένων των κονδυλίων για τις αντιπροσωπείες της ΕΕ και τους εκτελεστικούς οργανισμούς της ΕΕ). Η χρηματοδότηση αυτή προβλέπει:

  • δραστηριότητες διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης που απαιτούνται για την εφαρμογή της ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών και των μέτρων παρακολούθησης, ελέγχου και επιθεώρησης, καθώς και της συντήρησης των συστημάτων ΤΠ για τη γεωργική λογιστική·
  • δραστηριότητες προώθησης γεωργικών προϊόντων της ΕΕ από διεθνείς οργανισμούς, εκτελεστικούς οργανισμούς και την ίδια την Επιτροπή.

Η Επιτροπή παρέχει επίσης επιχορηγήσεις για μέτρα ενημέρωσης σχετικά με την ΚΓΠ και θέματα συμβάσεων για υπηρεσίες τρίτων, όπως αξιολογήσεις και μελέτες, τεχνική βοήθεια και κατάρτιση, παροχή συμβουλών, συνέδρια και δημοσιότητα. Οι συμβάσεις παροχής υπηρεσιών συνάπτονται μετά από προσκλήσεις υποβολής προσφορών.

Προσκλήσεις υποβολής προσφορών

Επιχορηγήσεις για δράσεις ενημέρωσης

Νομικές βάσεις

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2021/2116 σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2115 σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ)

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2117 σχετικά με την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 1308/2013 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων, (ΕΕ) 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων, (ΕΕ) 251/2014 για τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση, την επισήμανση και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων των αρωματισμένων αμπελοοινικών προϊόντων και (ΕΕ) 228/2013 για τον καθορισμό ειδικών μέτρων για τη γεωργία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης

Δημοσιονομικός κανονισμός

Κανονισμός (EE, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Εκδηλώσεις