EPS Południe

Handel produktami rolno-spożywczymi z państwami EPS Południe

Europejska polityka sąsiedztwa (EPS) reguluje stosunki UE z jej szesnastoma najbliższymi wschodnimi i południowymi sąsiadami.

Państwa objęte EPS są podzielone na regiony południowe i wschodnie. Na południu znajdują się: Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Liban, Libia, Maroko, Palestyna, Syria i Tunezja.

Południowe państwa objęte EPS podlegają układom eurośródziemnomorskim ustanawiającym stowarzyszenie i obejmującym zasadniczo handel towarami. W 2011 r. po arabskiej wiośnie Rada przyjęła dyrektywy w celu przekształcenia układów o stowarzyszeniu w „DCFTA” (pogłębione i kompleksowe umowy o wolnym handlu) w przypadku Egiptu, Maroka, Jordanii i Tunezji, lecz nie osiągnięto oczekiwanego postępu w negocjacjach.

Ogólnie mówiąc, UE jest eksporterem netto do tych krajów i eksportuje głównie wołowinę, mięso baranie, zboża oraz przetwory mleczne. W przeciwnym kierunku UE importuje głównie owoce i warzywa oraz oliwę z oliwek.

Państwa

Algieria

Stosunki między UE a Algierią reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Algieria obowiązujący od 2005 r.

Algieria jest importerem netto unijnych produktów rolno-spożywczych, głównie pszenicy, przetworów mlecznych i zwierząt żywych. W przeciwnym kierunku UE importuje z Algierii głównie daktyle (niemal 50 proc. importu), cukier i różne rodzaje nasion.

Dodatkowe informacje

Układ o stowarzyszeniu

Stosunki handlowe między UE a Algierią

Egipt

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Egiptem reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Egipt, obowiązujący od 1 czerwca 2004 r., którego postanowienia dotyczące handlu i związane z handlem weszły w życie już 1 stycznia 2004 r. W październiku 2008 r. podpisano porozumienie wprowadzające dalszą liberalizację handlu produktami rolnymi, przetworzonymi produktami rolnymi oraz rybami i produktami rybołówstwa, które weszło w życie 1 czerwca 2010 r. Unijny eksport korzysta na jego podstawie z bezcłowego dostępu do egipskiego rynku w przypadku niemal wszystkich produktów rolnych z wyjątkiem tytoniu, win i wódek, a także wieprzowiny. Eksport z Egiptu do UE również korzysta z pełnej liberalizacji z wyjątkiem najwrażliwszych produktów (pomidorów, ogórków, karczochów, cukinii, winogron stołowych, czosnku, truskawek, ryżu, cukru oraz produktów przetworzonych z dużą zawartością cukru).

W grudniu 2011 r. UE przyjęła mandat do negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) z Egiptem, lecz w ciągu ostatnich lat nie poczyniono postępów w tej kwestii.

UE jest eksporterem netto produktów rolnych do Egiptu. Eksportuje głównie pszenicę, owoce i mleko w proszku, a w przeciwnym kierunku UE importuje z Egiptu głównie owoce i warzywa (niemal 75 proc. importu).

Dodatkowe informacje

Umowa dotycząca handlu produktami rolnymi

Stosunki handlowe między UE a Egiptem

Izrael

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Izraelem reguluje układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między UE a Izraelem, podpisany 20 listopada 1995 r. i obowiązujący od 1 czerwca 2000 r. Układ ustanawiający stowarzyszenie obejmował koncesje w odniesieniu do dwustronnego handlu produktami rolnymi. Wynegocjowano i wprowadzono dalszą liberalizację w formie porozumienia dotyczącego wzajemnych środków liberalizacyjnych w odniesieniu do produktów rolnych, przetworzonych produktów rolnych oraz ryb i produktów rybołówstwa, które obowiązuje od 1 stycznia 2010 r.

Porozumienie opiera się na podejściu określającym wykaz negatywny (tzn. liberalizacji podlega cały handel produktami rolno-spożywczymi obu stron z wyjątkiem ograniczonej liczby wrażliwych pozycji). Obydwie strony wyłączyły znaczną liczbę pozycji taryfowych z zakresu pełnej liberalizacji. Strona unijna wyłączyła niektóre z tych pozycji taryfowych z zakresu wszelkiej liberalizacji (np. miód, czosnek, cukier, oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia), lecz w przypadku najwrażliwszych produktów rolnych wprowadzono kontyngenty taryfowe. Unia utrzymała również swój system ceny wejścia, ustalając jednak składnik ad valorem cła na poziomie 0 proc. W przypadku Izraela wyłączone pozycje podlegają albo kontyngentowi taryfowemu, albo cłu według określonej skonsolidowanej stawki celnej.

UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Izraelem, na którą składają się głównie żywe zwierzęta, wyroby cukiernicze, makaron i pszenica. W przeciwnym kierunku UE importuje z Izraela głównie owoce i warzywa.

Dodatkowe informacje

Umowa dotycząca handlu produktami rolnymi

Stosunki handlowe między UE a Izraelem

Jordania

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Jordanią reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Jordania podpisany 24 listopada 1997 r. i obowiązujący od 1 maja 2002 r. W 2005 r. wprowadzono kolejne zmiany w układzie o stowarzyszeniu (ustanawiające dalszą dwustronną liberalizację w zakresie produktów rolnych i przetworzonych produktów rolnych) obowiązujące od 1 stycznia 2006 r. W tym mającym asymetryczny charakter układzie przewidziano wysoki poziom liberalizacji z bardzo nielicznymi wyjątkami. Od 2010 r. (tj. od ostatniego etapu wdrażania postanowień dotyczących liberalizacji) wszystkie produkty rolne pochodzące z Jordanii – z wyjątkiem kwiatów ciętych i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia – można wprowadzać do UE bezcłowo i bezkontyngentowo. Jeśli chodzi o eksport z UE do Jordanii, niektórych produktów nie poddano pełnej liberalizacji, ale stosuje się wobec nich podstawową stawkę dla Jordanii obniżoną o 40 proc. (np. wina, moszcz winogronowy i inne napoje na bazie fermentacji).

W grudniu 2011 r. UE przyjęła mandat do negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) z Jordanią, lecz w ciągu ostatnich lat nie poczyniono postępów w tej kwestii.

UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Jordanią, na którą składają się głównie pszenica, żywe zwierzęta oraz przetwory z owoców i warzyw. W przeciwnym kierunku UE importuje z Jordanii głównie cygara i papierosy, warzywa oraz przetwory z owoców i warzyw. Hodowany jest również drób.

Dodatkowe informacje

Układ o stowarzyszeniu

Stosunki handlowe między UE a Jordanią

Liban

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Libanem reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Liban podpisany 17 czerwca 2002 r., którego postanowienia dotyczące wymiany handlowej weszły w życie 1 marca 2003 r. Koncesje przyznane produktom libańskim dotyczące importu do UE przedstawiono zgodnie z podejściem opartym na wykazie negatywnym (wszelkie pozycje nieumieszczone w wykazie podlegają liberalizacji), zaś warunki importu mające zastosowanie do produktów UE wprowadzanych na rynek libański wyraźnie określono w protokole do układu.

UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Libanem, na którą składają się głównie żywe zwierzęta, zboża i ser. W przeciwnym kierunku Liban eksportuje do UE głównie przetwory z owoców i warzyw, surowiec tytoniowy i podroby zwierzęce.

Dodatkowe informacje

Układ o stowarzyszeniu

Stosunki handlowe między UE a Libanem

Maroko

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Marokiem reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Maroko, który wszedł w życie w 2000 r. 1 października 2012 r. weszło w życie porozumienie wprowadzające dalszą liberalizację handlu produktami rolnymi, przetworzonymi produktami rolnymi oraz rybami i produktami rybołówstwa. Koncesje przyznane produktom marokańskim dotyczące importu do UE przedstawiono zgodnie z podejściem opartym na wykazie negatywnym (wszelkie pozycje nieumieszczone w wykazie podlegają liberalizacji), zaś warunki importu mające zastosowanie do produktów UE wprowadzanych na rynek marokański wyraźnie określono w protokole do układu. Od tej pory nastąpił wzrost handlu produktami rolno-spożywczymi w obu kierunkach. UE jest eksporterem netto przetworzonych produktów rolnych o wysokiej wartości dodanej, a Maroko eksportuje głównie nieprzetworzone produkty rolne (głównie pomidory oraz inne owoce i warzywa).

W grudniu 2011 r. UE przyjęła mandat do negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) z Marokiem, lecz w ciągu ostatnich lat nie poczyniono postępów w tej kwestii.

Dodatkowe informacje

Umowa dotycząca handlu produktami rolnymi

Stosunki handlowe między UE a Marokiem

Palestyna^*

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Palestyną reguluje przejściowy układ stowarzyszeniowy z Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP) na rzecz Autonomii Palestyńskiej podpisany 24 lutego 1997 r. W przejściowym układzie stowarzyszeniowym przewidziano wysoki poziom liberalizacji w przypadku produktów rolno-spożywczych, wprowadzono jednak kontyngenty taryfowe dla najwrażliwszych produktów. 1 stycznia 2012 r. weszły w życie dalsze wzajemne środki liberalizacji oraz zastąpiono protokoły 1 i 2 do układu stowarzyszeniowego między Wspólnotą Europejską a Palestyną. Palestyna korzysta przez okres 10 lat z bezcłowego i bezkontyngentowego dostępu do rynku UE (przy czym w przypadku importu niektórych owoców i warzyw zastosowanie ma unijny system ceny wejścia).

UE ma dużą nadwyżkę w handlu produktami rolno-spożywczymi z Palestyną, na którą składają się głównie żywność dla niemowląt, wyroby cukiernicze i żywe zwierzęta. W przeciwnym kierunku UE importuje z Palestyny głównie daktyle oraz oliwę z oliwek.

^{* Użycie tej nazwy nie może być traktowane jako uznanie państwa Palestyna i pozostaje bez uszczerbku dla indywidualnych stanowisk państw członkowskich UE w tej kwestii.}

Dodatkowe informacje

Umowa dotycząca handlu produktami rolnymi

Stosunki handlowe między UE a Palestyną

Tunezja

Stosunki handlowe w dziedzinie rolnictwa między UE a Tunezją reguluje układ o stowarzyszeniu UE–Tunezja, który wszedł w życie 1 marca 1998 r. i na mocy którego ustanowiono strefę wolnego handlu obejmującą ograniczoną liberalizację w zakresie rolnictwa.

W 2009 r. rozpoczęto negocjacje dotyczące dalszych wzajemnych koncesji w dziedzinie rolnictwa w ramach układu o stowarzyszeniu, lecz przerwano je w listopadzie 2010 r. ze względu na wydarzenia polityczne w Tunezji.

W grudniu 2011 r. UE przyjęła mandat do negocjacji pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) obejmującej również oznaczenia geograficzne. Pierwotna „zerowa” runda negocjacji miała miejsce w Tunisie w dniach 19–22 października 2015 r. Od tej pory odbyły się cztery pełne rundy negocjacji, jednak negocjacje postępują bardzo powoli.

Dwie najważniejsze uprawy eksportowane z Tunezji do UE to daktyle i oliwa z oliwek, Tunezja jest bowiem jednym z największych na świecie producentów i eksporterów oliwy z oliwek. W przeciwnym kierunku UE eksportuje głównie zboża, karmę dla zwierząt domowych i mleko w proszku.

Dodatkowe informacje

Układ o stowarzyszeniu

Stosunki handlowe między UE a Tunezją