Suska sechlońska BGA is een pruim met zacht vlees, een kleverige blauwzwarte schil, een enigszins zoete smaak en een rokerig aroma.
De pruimen danken hun unieke kenmerken aan de traditionele rook- en droogtechnieken van de lokale producenten in de provincie Małopolska in het zuiden van Polen.
Geschiedenis
Het verhaal van Suska sechlońska BGA ligt grotendeels besloten in de naam.
“Suska” is een gedroogde en gerookte pruim, terwijl het adjectief “sechlońska” is afgeleid van Sechna, het dorp in Zuid-Polen dat de bakermat is van de traditie van het roken en drogen van pruimen. De naam “Sechna” is dan weer afgeleid van het Poolse woord “suszenie”, dat “drogen” betekent, wat wijst op de nauwe band tussen het dorp en de culinaire traditie.
Hoewel er geen historische bronnen zijn over de oorsprong van de traditie, vertelt een legende dat een plaatselijke pastoor het roken van pruimen in het gebied zou hebben geïntroduceerd en het gebruik onder zijn parochianen zou hebben aangewakkerd door zijn kennis en technieken met hen te delen.
De fruitovens die overal in het gebied te vinden zijn, getuigen van de geschiedenis van het product. De oudste oven is meer dan 100 jaar oud. Deze oven is niet langer operationeel maar heeft dezelfde structuur en kenmerken als de ovens die vandaag gebruikt worden, wat bewijst dat de productiemethode meer dan 100 jaar vrijwel ongewijzigd is gebleven. Het gebied is bezaaid met 677 ovens, die alle door de plaatselijke bevolking ontworpen en gebouwd zijn in een stijl die aan het terrein is aangepast.
De traditie van het drogen en roken is niet alleen in het landschap ingebed, maar ook met de cultuur van het gebied verweven. Plaatselijke dichters en zangers zoeken hun inspiratie niet in de sterren, maar vinden hun muze in de eenvoudige gerookte pruim. Een plaatselijk lied zingt de lof van het dorp waar de traditie begon:
…Oj Sechna, Sechna ty skopciała wiosko,
gdyby nie suszarnie byłabyś stolicą…
(...O Sechna, zwartberookt Sechna,
zonder je fruitovens zou je de hoofdstad zijn...)
De traditie wordt ook levendig gehouden tijdens het Pruimenfestival (Święto Suszonej Śliwki), dat sinds 2001 in het dorp Dobrociesz wordt georganiseerd. Bezoekers van het gebied kunnen ook de toeristische “pruimenroute” volgen die zich tussen pruimenboomgaarden en fruitovens slingert.
Suska sechlońska BGA heeft niet alleen veel toeristen naar het gebied gelokt, maar de voorbije jaren ook tal van prijzen in de wacht gesleept, zoals een eervolle onderscheiding tijdens de wedstrijd Nasze Kulinarne Dziedzictwo (Ons Culinair Erfgoed) in 2000, een prijs tijdens de competitie Perła 2004 (Parel 2004) voor het beste Poolse regionale voedingsproduct en de eerste prijs in de poll Małopolskie Smak 2006 (de smaak van Małopolska).
Verdere erkenning volgde in 2010, toen de Europese Commissie Suska sechlońska de status van beschermde geografische aanduiding (BGA) verleende om de unieke samenhang tussen het product en het gebied van oorsprong te erkennen.
Productie
Suska sechlońska BGA wordt geproduceerd in vier gemeenten in de provincie Małopolska: Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna en Żegocina.
Voor Suska sechlońska BGA worden de vruchten van de Europese pruimenboom (prunus domestica L. ssp. domestica) gebruikt, evenals verwante variëteiten zoals Promis, Tolar, Nektawit, Valjevka en Stanley. Deze variëteiten zijn uitermate geschikt om te worden gedroogd en gerookt, omdat ze een hoog suikergehalte hebben en relatief weinig water bevatten. De vruchten moeten ook in perfecte staat zijn; rotte, beschadigde of verontreinigde pruimen worden niet gebruikt.
Nadat de pruimen in de boomgaarden zijn geplukt, worden ze naar de fruitovens gebracht om er te drogen en te worden gerookt.
De ovens zijn in het landschap ingebed. Ze staan op een fundament van baksteen en zijn bedekt met een puntdak. Elke oven heeft ten minste één kamer, maar sommige ovens hebben wel vijf kamers. De kamers zijn ongeveer 2 meter breed, meer dan 3,5 meter lang en door een houten barrière in tweeën gedeeld.
Onder elke kamer bevindt zich een haard waarop een houten rooster ligt. Het rooster bestaat uit naast elkaar liggende knoestvrije stokken van 4 cm breed, 3 cm hoog en ongeveer 1 meter lang. De stokken zijn zo geplaatst dat de rook vrij kan circuleren en de warme lucht tot ongeveer 180 cm boven de haard kan opstijgen.
De pruimen worden op het rooster gelegd in een laag van 20 tot 40 cm dik. Eén keer per dag worden de drogende pruimen met een speciale schop omgedraaid.
Het rook- en droogproces duurt 4 tot 6 dagen afhankelijk van de dikte van de laag pruimen. Naarmate de rook uit de haard opstijgt, neemt de temperatuur in de oven toe tot 45 à 60°C. De rook droogt en bewaart de pruimen en verleent ze een unieke rokerige kleur, geur en smaak. Tijdens het droogproces sijpelt sap uit de pruimen, dat de vruchten omhult en aan het eindproduct een zoete nasmaak geeft.
Meer informatie
Suska sechlońska BGA – juridische specificaties
