Napoje spirytusowe

Informacje ogólne

Napoje spirytusowe produkuje się we wszystkich krajach UE, zarówno na rynek krajowy, jak i na eksport. Przepisy UE regulują 47 kategorii napojów spirytusowych (np. rum, whisky, brandy, wódka) a około 250 oznaczeń geograficznych to oznaczenia napojów spirytusowych (np. Madeira Rum, Irish Whiskey, Cognac, polska wódka). Te liczby wyraźnie pokazują, że produkcja napojów spirytusowych jest głęboko zakorzeniona w tradycji i kulturze europejskiej.

Wartość eksportu napojów spirytusowych do krajów spoza UE w 2022 r. wyniosła 9,74 mld euro i przyczyniła się do dodatniego bilansu w handlu UE wynoszącego ponad 5 mld euro oraz zapewniła 1,2 mln bezpośrednich miejsc pracy w produkcji i sprzedaży. Dwie trzecie eksportowanych produktów to produkty z oznaczeniem geograficznym.

Polityka

UE nie wspiera produkcji napojów spirytusowych, ale ustanowiła wspólne ramy prawne dotyczące ich produkcji i etykietowania oraz ochrony oznaczeń geograficznych.

Podstawa prawna

Przepisy regulujące produkcję i etykietowanie napojów spirytusowych określono w rozporządzeniu (UE) 2019/787. Przepisy zawierają definicję „napojów spirytusowych” i 44 kategorii tych napojów dopuszczonych do obrotu w UE oraz szczegółowo określają zasady dotyczące ich produkcji, opisu, prezentacji i etykietowania.

Ponadto określają one warunki, zgodnie z którymi nazwy prawne dozwolone w ramach każdej kategorii lub oznaczenia geograficznego mogą być stosowane w przypadku łączenia napojów spirytusowych z innymi wyrobami spożywczymi. Przepisy określają również, jaki alkohol może być wykorzystywany do produkcji napojów spirytusowych i wszelkich innych napojów alkoholowych wytwarzanych i sprzedawanych w UE.

Komisja opublikowała niedawno wytyczne dotyczące etykietowania napojów spirytusowych. Wyjaśniono w nich wszystkie zasady, których muszą przestrzegać podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze, aby prawidłowo informować konsumentów o zawartości produktu będącego napojem spirytusowym lub zawierającego napoje spirytusowe.

Przepisy mające zastosowanie do oznaczeń geograficznych w sektorze napojów spirytusowych określono również w rozporządzeniu (UE) 2019/787, a także w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2021/1235 i w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2021/1236.

Publiczne rejestry napojów spirytusowych

Pierwszy rejestr publiczny zawiera dane kontaktowe organów nadzorujących procesy dojrzewania napojów spirytusowych. Ich publikacji wymagają przepisy UE.

Drugi rejestr publiczny zawiera dane kontaktowe właściwych organów odpowiedzialnych za inne kontrole wymagane na mocy rozporządzenia (UE) 2019/787 w sprawie napojów spirytusowych.

Obydwa rejestry mają na celu zapewnienie informacji zainteresowanym stronom zarówno z UE, jak i spoza UE.

Komitety

Aby zagwarantować, że Komisja Europejska korzysta z uprawnień do przyjmowania aktów wykonawczych pod kontrolą krajów UE, powołano różne komitety, które wspierają ją w tym zadaniu. W ich skład wchodzą przedstawiciele rządów, a przewodniczy im przedstawiciel Komisji Europejskiej.

Komitet i grupa ekspertów ds. napojów spirytusowych omawia kwestie takie jak zmiany cen rynkowych czy też produkcja i wymiana handlowa w UE i państwach trzecich.

Zadaniem grupy dialogu obywatelskiego ds. napojów spirytusowych jest wspieranie Komisji Europejskiej w prowadzeniu regularnego dialogu z zainteresowanymi stronami we wszystkich kwestiach związanych z sektorem napojów spirytusowych.