Cele zasady wzajemnej zgodności

Zasada wzajemnej zgodności ma zachęcać rolników do przestrzegania wysokich standardów unijnych dotyczących zdrowia publicznego, zdrowia roślin oraz zdrowia i dobrostanu zwierząt. Zasada wzajemnej zgodności jest istotna dla zapewnienia zrównoważonego charakteru rolnictwa europejskiego.

Na czym polega zasada wzajemnej zgodności

Aby otrzymać wsparcie dochodu z UE, rolnicy muszą przestrzegać zbioru podstawowych reguł. Uzależnienie udzielenia wsparcia rolnikom od przestrzegania tych reguł nazywane jest zasadą wzajemnej zgodności.

Reguły, których muszą przestrzegać rolnicy, obejmują:

• wymogi podstawowe w zakresie zarządzania, które mają zastosowanie do wszystkich rolników niezależnie od tego, czy otrzymują wsparcie w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR)
• normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, które mają zastosowanie wyłącznie do rolników otrzymujących wsparcie w ramach WPR.

Rolnicy łamiący unijne przepisy dotyczące ochrony środowiska, zdrowia publicznego oraz zdrowia i dobrostanu zwierząt lub gospodarowania gruntami otrzymają zmniejszone wsparcie z UE i powinni liczyć się z innymi sankcjami.

Wymogi podstawowe w zakresie zarządzania

Wszyscy rolnicy niezależnie od tego, czy otrzymują wsparcie w ramach WPR, muszą przestrzegać wymogów podstawowych w zakresie zarządzania.

Wymogi te obejmują przepisy UE dotyczące zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, dobrostanu zwierząt oraz środowiska.

Zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i roślin

• Przepisy ogólne prawa żywnościowego (rozporządzenie WE nr 178/2002)
• Dyrektywa w sprawie stosowania hormonów (dyrektywa Rady 96/22/WE)
• Przepisy w sprawie identyfikacji i rejestracji świń, bydła, owiec i kóz (rozporządzenie WE nr 1760/2000, dyrektywa Rady 2008/71/WE, rozporządzenie WE nr 21/2004)
• Rozporządzenie w sprawie zapobiegania, kontroli i zwalczania pasażowalnych encefalopatii gąbczastych (TSE) (rozporządzenie WE nr 999/2001)
• Rozporządzenie w sprawie środków ochrony roślin (rozporządzenie WE nr 1107/2009)

Dobrostan zwierząt

• Dyrektywy w sprawie ochrony cieląt, świń i zwierząt hodowlanych (dyrektywa Rady 2008/119/WE, dyrektywa Rady 2008/120/WE, dyrektywa Rady 98/58/WE)

Środowisko

• Dyrektywa w sprawie stosowania azotanów (dyrektywa Rady 91/676/EWG)
• Dyrektywa w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (dyrektywa 2009/147/WE)
• Dyrektywa w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dyrektywa Rady 92/43/EWG)

Dobra kultura rolna zgodna z ochroną środowiska

Oprócz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania rolnicy otrzymujący wsparcie w ramach WPR muszą przestrzegać unijnych norm utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska.

Normy te mają na celu:

• zapobieganie erozji gleby poprzez określenie minimalnej pokrywy glebowej i minimalnych praktyk w zakresie gospodarowania gruntami
• zachowanie materii organicznej gleby i struktury gleby
• utrzymywanie trwałych użytków zielonych
• ochronę różnorodności biologicznej i zachowanie charakterystycznych cech krajobrazu, na przykład poprzez wprowadzenie zakazu ścinania żywopłotów i drzew w okresie lęgowym ptaków i okresie wychowu młodych
• ochronę wód i zarządzanie nimi poprzez ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych, udzielanie zezwoleń na wodę do nawadniania oraz ochrona wód gruntowych przed zanieczyszczeniem

Kary za nieprzestrzeganie przepisów

Zgodnie z zasadą wzajemnej zgodności rolnicy, którzy nie przestrzegają przepisów UE, muszą liczyć się z niższym wsparciem przyznawanym w formie:

• płatności bezpośrednich (niezwiązanych lub związanych z produkcją)
• większości płatności w ramach rozwoju obszarów wiejskich płatności obszarowych obejmujących środki rolnośrodowiskowe, obszary o ograniczeniach naturalnych, środki NATURA 2000, środki w zakresie zalesiania, płatności leśno-środowiskowe, agroleśnictwo, rolnictwo ekologiczne
• płatności w sektorze wina: restrukturyzacja i przekształcanie winnic oraz zielone zbiory

Więcej informacji

Wsparcie dochodu

Rozwój obszarów wiejskich

Nowa WPR na lata 2023–2027

W czerwcu 2021 r., po szeroko zakrojonych negocjacjach między Parlamentem Europejskim, Radą UE i Komisją Europejską, osiągnięto porozumienie w sprawie reformy wspólnej polityki rolnej (WPR). Porozumienie zostało formalnie zatwierdzone 2 grudnia 2021 r., a nowa WPR zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

Zgodnie z nową WPR istniejące systemy warunkowości i zazieleniania ulegną zmianom, które odzwierciedlą większe ambicje w zakresie ochrony środowiska i przyczynią się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu. Obejmuje to wprowadzenie ekoprogramów, które zapewnią silniejszą motywację do stosowania praktyk rolniczych przyjaznych dla klimatu i środowiska. Do 2023 r. mają zastosowanie obecne środki, zgodnie z przepisami rozporządzenia przejściowego dotyczącego WPR.

Przepisy

Zasadę wzajemnej zgodności regulują:

• przepisy dotyczące finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej (rozporządzenie UE nr 1306/2013, rozporządzenie wykonawcze UE nr 809/2014, rozporządzenie delegowane UE nr 640/2014).