Φυσικά ή άλλα ειδικά ανά περιοχή μειονεκτήματα

Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά ανά περιοχή μειονεκτήματα (ΠΦΜ) είναι εκείνες στις οποίες είναι δυσχερέστερη η αποδοτική γεωργική εκμετάλλευση, λόγω ειδικών προβλημάτων που οφείλονται στις φυσικές συνθήκες. 

Η ενίσχυση για φυσικά ή άλλα ειδικά ανά περιοχή μειονεκτήματα(ΠΦΜ) αποτελεί:

• εθελοντικό είδος παρέμβασης για την αγροτική ανάπτυξη·
• καταβάλλεται ετησίως ανά εκτάριο γεωργικής έκτασης·
• με βάση τον υπολογισμό των διαφορών εισοδήματος και κόστους μεταξύ των περιοχών που έχουν μειονεκτήματα και εκείνων που δεν έχουν μειονεκτήματα.

Για την ΚΓΠ 2023-27, οι ενισχύσεις ΠΦΜ θα συνεισφέρουν εν μέρει (συντελεστής στάθμισης 50 %) στην οριοθέτηση για το περιβάλλον και το κλίμα του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Σκοπός των ενισχύσεων για ΠΦΜ είναι η πλήρης ή μερική αποζημίωση των γεωργών για τα μειονεκτήματα στα οποία εκτίθεται η γεωργική παραγωγή λόγω φυσικών ή άλλων ειδικών μειονεκτημάτων στον τομέα δραστηριότητάς τους.

Η αποζημίωση αυτή συμβάλλει πρωτίστως στη διασφάλιση δίκαιου εισοδήματος και επιτρέπει στους γεωργούς να συνεχίσουν τη διαχείριση της γεωργικής γης προκειμένου να αποτραπεί η εγκατάλειψη της γης.

Για να είναι επιλέξιμες για την καταβολή ενισχύσεων ως ΠΦΜ, οι εν λόγω εκτάσεις πρέπει να εμπίπτουν σε μία από τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες που προβλέπονται από το άρθρο 32 του κανονισμού (ΕΕ) 1305/2013:

• ορεινές περιοχές, οι οποίες καθορίζονται λόγω του υψομέτρου τους ή των απόκρημνων κλιτύων τους.
• περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα, βάσει οκτώ βιοφυσικών κριτηρίων, καθώς και μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως συντονισμός ακριβείας.
• άλλες περιοχές που πλήττονται από ειδικά μειονεκτήματα, οι οποίες περιορίζονται στο 10 % της συνολικής έκτασης χώρας της ΕΕ και ορίζονται από την ίδια τη χώρα της ΕΕ.

Ορεινές περιοχές

Για να ταξινομηθούν ως ορεινές ΠΦΜ, οι γεωργικές εκτάσεις πρέπει να βρίσκονται

• σε υψόμετρο όπου η γεωργία είναι δυσχερής·
• να έχουν απότομες πλαγιές που εμποδίζουν τη χρήση συνήθους γεωργικού εξοπλισμού·
• να βρίσκονται βορείως του 62^ου παραλλήλου.

Περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα

Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα είναι περιοχές στις οποίες επικρατούν ειδικές συνθήκες που καθιστούν δυσχερείς τις γεωργικές δραστηριότητες. Για να χαρακτηριστούν ως πληττόμενες από τα εν λόγω μειονεκτήματα, οι εκτάσεις πρέπει να επηρεάζονται αρνητικά από έναν από τις ακόλουθους παράγοντες:

• χαμηλή θερμοκρασία·
• ξηρασία·
• υπερβολική υγρασία του εδάφους·
• περιορισμένη αποστράγγιση εδαφών·
• δυσμενή υφή και πετρώδες του εδάφους·

• ριζοφυΐα μικρού βάθους·
• έδαφος φτωχό σε χημικές ιδιότητες·
• απότομες πλαγιές.

Οι εν λόγω περιοχές υπόκεινται επίσης σε μια διαδικασία που ονομάζεται συντονισμός ακριβείας. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας ελέγχεται κατά πόσον έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις στο έδαφος, πράγμα που σημαίνει ότι η γεωργία δεν επηρεάζεται αρνητικά από τις συνθήκες. Παραδείγματος χάριν, εδάφη με υπερβολική υγρασία που έχουν πλέον αποξηρανθεί τεχνητά.

Περιοχές που πλήττονται από ειδικά μειονεκτήματα

Οι περιοχές που πλήττονται από ειδικά μειονεκτήματα συνίστανται σε εκτάσεις που επηρεάζονται αρνητικά από άλλους παράγοντες. Πρόκειται για περιοχές όπου υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διακοπής της γεωργικής δραστηριότητας και στις οποίες είναι σημαντικό να διατηρηθεί μια δραστήρια γεωργική κοινότητα με στόχο:

• τη διατήρηση ή τη βελτίωση του περιβάλλοντος·
• τη διατήρηση της υπαίθρου·
• τη διαφύλαξη του τουριστικού δυναμικού της περιοχής·
• την προστασία της ακτογραμμής.

Οι εν λόγω περιοχές ορίζονται από τις ίδιες τις χώρες της ΕΕ και δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 10 % της συνολικής έκτασης της χώρας.