Επισκόπηση

Η διαδικασία εκκαθάρισης λογαριασμών συνίσταται σε τακτικούς ελέγχους κατά τους οποίους ελέγχεται ο τρόπος με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ πραγματοποιούν όλες τις πληρωμές, χρεώνουν όλες τις εισφορές και ανακτούν όλα τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Η διαδικασία αυτή παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δυνατότητα να ελέγχει, κυρίως μέσω επιτόπιων ελέγχων, κατά πόσον οι χώρες της ΕΕ:

• χρησιμοποίησαν σωστά τα διαθέσιμα κονδύλια·
• πραγματοποίησαν πληρωμές σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ·
• διαθέτουν συστήματα διαχείρισης και ελέγχου τα οποία λειτουργούν σωστά και διασφαλίζουν τις τακτικές πληρωμές προς τους δικαιούχους.

Η Επιτροπή διενεργεί 100 και πλέον ελέγχους ετησίως.

Συστήματα ελέγχου

Οι χώρες της ΕΕ οφείλουν να διασφαλίζουν ότι οι εθνικοί τους οργανισμοί πληρωμών ελέγχουν εξονυχιστικά όλες τις αξιώσεις πριν από την πραγματοποίηση της πληρωμής.

Οφείλουν επίσης να διαθέτουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) για το μεγαλύτερο μέρος των γεωργικών πληρωμών της ΕΕ, χρησιμοποιώντας συχνά τις πλέον προηγμένες τεχνικές ελέγχου των αγρών με αεροφωτογραφίες ή δορυφορικές φωτογραφίες, καθώς και τη διασταύρωση των αξιώσεων μέσω ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων.

Για πληρωμές που δεν εμπίπτουν στο σύστημα αυτό, ισχύουν άλλα είδη ελέγχου.

Ανάκτηση κονδυλίων

Όταν διαπιστώνονται ανωμαλίες ή συστηματικές ελλείψεις, η Επιτροπή προβαίνει σε ανάκτηση των παρατύπως δαπανηθέντων κονδυλίων από την οικεία χώρα (δημοσιονομικές διορθώσεις). Οι δημοσιονομικές διορθώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν πληρωμές που έγιναν εντός περιόδου 24 μηνών πριν από την έναρξη της διαδικασίας.

Εάν οι απώλειες για τον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν μπορούν να υπολογιστούν επακριβώς, η διόρθωση μπορεί να καθοριστεί σε ποσοστό 2 %, 5 %, 10 % ή 25 % της εν λόγω πληρωμής, ή ακόμη περισσότερο. Συνεπώς, υπάρχει ισχυρό κίνητρο για τις χώρες της ΕΕ να βελτιώσουν την ποιότητα των συστημάτων ελέγχου που διαθέτουν.

Από το 1996, όταν το σύστημα τροποποιήθηκε για να λάβει τη σημερινή του μορφή, έχουν εκδοθεί συνολικά 37 αποφάσεις για τον αποκλεισμό από τη χρηματοδότηση της ΕΕ δαπανών ύψους 8 περίπου δισ. ευρώ. Το μέσο ποσοστό διόρθωσης ανά οικονομικό έτος ανέρχεται σε 1,5 %.

Δικαίωμα απάντησης των χωρών της ΕΕ

Η Επιτροπή υποβάλλει τις παρατηρήσεις της στην ενδιαφερόμενη χώρα της ΕΕ. Πραγματοποιείται ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της χώρας της ΕΕ και της Επιτροπής, την οποία ακολουθεί διμερής συνάντηση.

Πριν από τη λήψη της απόφασης εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, η διαδικασία παρέχει στη χώρα της ΕΕ τη δυνατότητα να προβαίνει σε όλες τις σημαντικές διορθώσεις που εξετάζονται από επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων (όργανο συμβιβασμού) για την προσέγγιση των δύο θέσεων.

Η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί ή να απορρίψει τις προτάσεις που διατυπώνει το όργανο συμβιβασμού. Η διαδικασία περατώνεται με επίσημη απόφαση της Επιτροπής, η οποία μπορεί να προσβληθεί από τη χώρα της ΕΕ. Επί του παρόντος, αρμόδιο για τα ζητήματα αυτά είναι το γενικό δικαστήριο της ΕΕ.

Περισσότερες πληροφορίες

Το ενημερωτικό φυλλάδιο «Managing the agriculture budget wisely» (Συνετή διαχείριση του γεωργικού προϋπολογισμού) παρέχει μια επισκόπηση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των γεωργικών δαπανών, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ, και περιγράφει τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των διαφόρων φορέων.